Agrarisch Recht
Wil de gemeente een jouw grond onteigenen of wil je een bouwvergunning aanvragen?
Het agrarisch recht is de verzamelnaam van alle rechtsgebieden waar een agrariër mee te maken heeft. Denk aan agrarisch milieurecht, gezondheids- en welzijnsregelgeving voor dieren, natuurbescherming, pacht, ruimtelijke ordening, dierziekten etc. Het agrarisch recht is continu aan verandering onderhevig, bijvoorbeeld door de strenger wordende milieueisen. Agrarisch recht is een heel specifiek rechtsgebied en er zijn niet veel - goede - advocaten die werkzaam zijn binnen dit rechtsgebied. De kans is groot dat je voor vraagstukken omtrent agrarisch recht bij een ervaren advocaat te rade moet gaan. Dat kost wat, maar bij agrarisch recht gaat het vaak om grote geldbedragen, dus het geld dat je investeert in een goede advocaat ‘verdien’ je zeker terug!
Wil jij meer weten over agrarisch recht of heb je er een vraag over? Klik dan hier! »»
Wat valt er allemaal onder agrarisch recht?
Onder agrarisch recht vallen alle juridische zaken waar een agrarische onderneming en een agrariër mee te maken kunnen hebben. Denk aan dierziekten, pacht (pachtverhoging, pachtovereenkomst), ruilverkaveling, onteigening, vergunningen, productaansprakelijkheid, subsidies, bestemmingsplannen, regelgeving over milieu, dier- en natuurbescherming, ruimtelijk ordening etc. Omdat het agrarisch recht zowel onder het bestuursrecht als het privaatrecht valt en er dus vele regels van toepassing zijn, is het niet verwonderlijk als je door de bomen het bos niet meer zit. Heb je een vraag over één van de onderwerpen die hiervoor zijn genoemd, of over kwaliteitsregelingen, procedures bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven, productierechten (varkensrechten, pluimveerechten, toeslagrechten), het mestbeleid, kwekersrecht of bedrijfstoeslagrechtensysteem? Dan ben je bij ons aan het juiste adres. Onze advocaten kunnen jou bij elk probleem en elke vraag helpen.
Hoe werkt kredietverlening in de agrarische sector?
Het kan zo zijn dat je een lening wilt aanvragen bij een bank om te investeren in je bedrijf. Waar wordt door de bank op gelet bij het bepalen of het krediet wordt verleend? Bij de meeste banken is het zo dat er een bedrijfsanalyse wordt gemaakt en een financiële analyse. Bij de bedrijfsanalyse worden de marktrisico’s uiteengezet, er wordt gekeken naar het aanpassingsvermogen van het bedrijf en de efficiëntie en kwaliteit van de productie. Bij de financiële analyse wordt er gekeken naar het vermogen, de liquiditeit, de rentabiliteit. Er wordt gekeken naar de resultaten in het verleden en de grootte van het eigen vermogen. Waarin wordt geïnvesteerd is ook van belang, de bank kijkt of dit past binnen de bedrijfsstrategie. De bank moet vooral vertrouwen hebben in de kasstroom, want hieruit worden de rente en aflossingen opgebracht.
Voorbeeld
Bas uit Zutphen heeft een agrarisch bedrijf. Hij wil nieuwe schuren bouwen, omdat de huidige schuren aan vervanging toe zijn, maar hij kan dit op dit moment niet zelf financieren. Hij vraagt kredietverlening bij een bank aan. Er wordt een bedrijfsanalyse en een financiële analyse gemaakt. Omdat het bedrijf de afgelopen jaren niet heel goed liep, wil de bank geen grote lening afsluiten.
Wat is een pachtovereenkomst en wanneer wordt een pachtovereenkomst gebruikt?
Pacht lijkt op huur, maar is niet hetzelfde. Bij pacht wordt een agrarische grond door de eigenaar (verpachter) in gebruik gegeven aan de pachter. Als je meer dan 1 hectare grond of gebouwen pacht of verpacht, dan moet je een pachtovereenkomst opstellen. De pachtovereenkomst dien je in bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en vervolgens toetst de Grondkamer of de pachtovereenkomst voldoet aan de geldende wet- en regelgeving.
Wat is een ruilverkaveling (kavelruil) en wanneer wordt ruilverkaveling gebruikt?
Bij dit proces ruilen twee eigenaren van een stuk land (de grondgebruikers) kavels met elkaar, de grond wordt dus herverdeeld. Een kavel is een relatief klein stuk grond dat één bepaalde vorm van gebruikt heeft en heeft meestal duidelijk grenzen. In de agrarische sector komen landbouwkavels vooral veel voor.
Wat zijn veel voorkomende problemen met betrekking tot dierziekten?
Dierziekten komen helaas regelmatig voor en vele agrarische ondernemingen worden hierdoor getroffen. De afgelopen jaren is de sector getroffen door de varkenspest, de Q-koorts en MKZ. Als er dierziekten heersen treft de overheid vaak maatregelen om de verspreiding te beperken. Het gaat vaak om vervoersverboden en fokverboden. Deze maatregel kunnen van grote invloed zijn op de bedrijfsvoering. Het kan zijn dat een agrarische onderneming zich niet houdt aan het verbod, waardoor dierziekten in de omgeving worden verspreid. Stel dat jouw bedrijf hierdoor wordt getroffen, dan wil je de opgelopen schade natuurlijk vergoedt zien.
Voorbeeld
Agrarisch bedrijf A uit Kampen is getroffen door een dierziekte, net als verschillende andere bedrijven in de omgeving. Vanuit de overheid is er een vervoersverbod uitgevaardigd. Bedrijf A besluit om toch zieke dieren te vervoeren en overtreedt hiermee het vervoersverbod. Bedrijf A kan hiervoor strafrechtelijk worden vervolgd.
Hoe kan ik mijn agrarisch bedrijf doorverkopen of overdragen?
Het komt in de agrarische wereld vaak voor de het agrarische bedrijf door ouders wordt overgedragen op zoon of dochter. Meestal wordt gekozen voor een samenwerkingsverband zoals een maatschap of een v.o.f. (zie ook ondernemingsrecht – rechtsvormen). Dit zorgt ervoor dat je zoon of dochter al kennis kan maken met het ondernemerschap, maar ook de tijd krijgt om vermogen op te bouwen om de overnamesom te kunnen betalen. Van tevoren moet nagedacht worden over de bevoegdheden, verplichtingen, aansprakelijkheid, winstdeling en continuïteit van de onderneming. Dit kan worden vastgelegd in een contract.
Een overname heeft naast de economische gevolgen, ook grote fiscale gevolgen. Bovendien moet er rekening worden gehouden met de sociale aspecten: wat heeft het voor een invloed op leven van je kinderen? Willen alle kinderen later werken in het bedrijf? Hoe zit met het met de overnamesom, moeten de kinderen dit volledige bedrag betalen en hoe leg je dit uit? Naast de sociale aspecten heeft een overname ook fiscale gevolgen. Op de pagina ondernemingsrecht – rechtsvormen is te lezen hoe een fusie of een overname werkt. Deze regels gelden uiteraard ook voor de agrarische sector.
Voorbeeld
Gerard en Sabine de Vries hebben samen een agrarisch bedrijf. Ze hebben twee zonen en één dochter. De twee zonen zien het wel zitten om later het bedrijf over te nemen. Gerard en Sabine besluiten om nu al een keer te gaan zitten met een advocaat om te kijken wat er allemaal nodig is voor een eventuele overname. Ook al zal het misschien niet tot de bedrijfsoverdracht komen, ze willen dat het proces er naartoe goed verloopt en ook transparant is voor hun zonen én hun dochter.
Advocaat en agrarisch recht
Omdat het agrarisch recht een veelomvattend rechtsgebied is, is het raadzaam om bij vragen of onduidelijkheden direct een advocaat in te schakelen, zeker als het (financiële) belang substantieel is. Een advocaat kan je advies geven over de regelgeving met betrekking tot milieu, natuur en ruimtelijke ordening. Ook kan een advocaat je helpen bij vragen over een pachtovereenkomst of wanneer je aansprakelijk bent gesteld voor schade.