Beslagrecht en Executierecht
Heb je onverhoopt te maken met beslag en/of executie, maar weet je er het fijne niet van? Hieronder meer informatie.
Beslaglegging komt veel voor. De schuldeiser (de persoon die nog geld krijgt) kan via de deurwaarder beslag leggen bij de schuldenaar (de persoon die nog geld moet betalen). Je kunt beslag laten leggen op goederen, maar ook bijvoorbeeld op loon. Beslaglegging komt geregeld onverwacht, zonder vooraankondiging.
Heb jij een vraag over het beslagrecht of executierecht? Klik dan hier!
Wat is een beslag?
Door het leggen van beslag, kan iemand die getroffen wordt door beslag niet meer vrijelijk over zijn of haar bezittingen beschikken. Het goed waarop beslag ligt mag niet worden verkocht en mag ook niet bezwaard worden met andere rechten. Je mag het goed dus niet verhuren, 'verhypothekeren' of verpanden. Als je besluit dit wel te doen, dan maak je je schuldig aan een strafbaar feit. Als er beslag wordt gelegd door een deurwaarder kan hij (wanneer mogelijk) ervoor kiezen om het goed mee te nemen of het goed bij de (oorspronkelijke) eigenaar te houden. Kiest de deurwaarder voor dit laatste, dan kan de eigenaar van het goed wel over zijn goed beschikken, maar kan hij niet vrijelijk gebruik maken van zijn eigendom. Dit wil zeggen dat het goed niet mag worden verkocht, verhuurd, verpand etc.
Beslag wordt ook wel derdenbeslag genoemd. Derdenbeslag zijn alle beslagen die een deurwaarder legt. Het heet derdenbeslag omdat een derde, iemand buiten het geschil, beslag legt.
Voorbeeld
Freek uit Almere koopt de camper van zijn vriend Bas. Ze spreken af dat Freek begin maart de camper zal betalen aan Bas. In mei heeft Bas het geld nog steeds niet binnen. Freek en Bas hebben in de periode tussen maart en mei geen contact gehad en Freek reageert niet op de vele belletjes van Bas. Bas besluit dat het genoeg is en legt via een deurwaarder beslag op de auto van Freek.
Wat is verhaalsbeslag en beslag tot verkrijgen van een recht?
Er zijn verschillende soorten beslag, maar de twee belangrijkste zijn verhaalsbeslag en beslag tot verkrijgen van een recht. Bij verhaalsbeslag wordt er beslag gelegd om de goederen (bijvoorbeeld een auto) uiteindelijk te verkopen, om zo toch de vordering te laten betalen.
Voorbeeld
Freek heeft nog steeds niet betaald aan Bas. Bas heeft een deurwaarder ingeschakeld om zo zijn vordering op Freek betaald te krijgen. De deurwaarder legt beslag op de auto van Freek. Freek krijgt nog een laatste mogelijkheid om de vordering te betalen aan Freek, doet Freek dit niet, dan mag de deurwaarder de auto van Freek verkopen. Het geld dat wordt opgebracht met de verkoop, wordt overgedragen aan Bas.
Het beslag tot het verkrijgen van een recht gaat niet een openstaande schuld/vordering die nog betaald moet worden, maar om een situatie waarin jij van mening bent dat jij de rechthebbende eigenaar bent van een bepaald goed (bijvoorbeeld een auto, huis etc).
Voorbeeld
Willeke uit Oss heeft een aanvaring met haar werkgever gehad, niet veel later wordt Willeke ontslagen door haar werkgever. Willeke is het hier absoluut niet mee eens en wil dat haar werkgever haar in dienst houdt. Ze levert daarom haar laptop van de zaak niet in, ze wil de laptop gebruiken als pressiemiddel. De werkgever van Willeke kan een deurwaarder inschakelen om beslag te leggen op de laptop, zodat de laptop, die tenslotte eigendom van de werkgever is, terugkomt bj de rechtmatige eigenaar.
Wat is een conservatoir beslag?
Binnen het beslagrecht kennen we conservatoir beslag en executoriaal beslag. Simpel gezegd wordt er bij conservatoir beslag gelegd voor óf tijdens de gerechtelijke procedure; bij executoriaal beslag is dit ná de procedure.
Door middel van conservatoir beslag worden goederen ‘bewaard’ totdat de rechter bepaalt wat er met het goed moet gebeuren. Het is een tijdelijke maatregel, en de rechter zal een verzoek tot conservatoir beslag alleen toewijzen als de eisende partij snel na het beslag een procedure start om een definitieve uitspraak van de rechter te krijgen. Conservatoir beslag is meestal een enorme verrassing voor de partij waarbij beslag wordt gelegd. Beslag leggen mag echter niet zomaar, de eisende partij moet van tevoren toestemming aan de rechter vragen. Als de eisende partij beslag wil leggen op je loon, dan krijg je wel de kans om je verhaal te doen voor de rechter, je wordt dan gehoord.
Voorbeeld
Omdat Freek de camper nog steeds niet heeft betaald aan Bas, gaat Bas naar een advocaat om raad te vragen. Freek heeft aan zijn buren laten weten dat hij binnenkort voor onbepaalde tijd met zijn auto naar het buitenland vertrekt en daarom alles verkoopt, inclusief de camper van Bas. De advocaat van Bas dient een verzoekschrift in bij de rechtbank waarin hij conservatoir beslaglegging verzoekt, dus beslag vòòrdat de procedure bij de rechter begonnen is. De rechter wijst het toe, omdat Freek binnenkort naar het buitenland vertrekt.
Wat kan ik doen als ik het niet eens met het conservatoir beslag?
Op het moment dat er beslag is gelegd op een goed van jou, en je bent het er niet mee eens en je wilt het aanvechten, dan heb je verschillende opties. Na het leggen van conservatoir beslag moet de andere partij verplicht een procedure tegen je starten, dit gebeurt meestal binnen 30 dagen. Afwachten is een optie, de rechter zal dan beslissen wie er gelijk heeft. Je zou ook een spoedprocedure (een kort geding) kunnen starten om de rechter te overtuigen van het feit dat het beslag niet terecht is. Je moet tijdens deze spoedprocedure bewijzen dat het beslag van de andere partij niet terecht is.
Voorbeeld
Vincent uit Utrecht moet nog geld betalen aan de persoon waarvan hij een auto heeft gekocht. Hij vergeet steeds te betalen. Na een tijdje wordt er beslag gelegd op zijn loon. Vincent is het hier absoluut niet mee eens en start een kort geding bij de rechtbank.
Wanneer gaat een conservatoir beslag over naar een executoriaal beslag?
Zoals eerder gezegd wordt conservatoir beslag gelegd vóór of tijdens de gerechtelijke procedure. Tijdens de gerechtelijke procedure zal de rechter definitief oordelen over het geschil.
Voorbeeld
Stel dat de rechter oordeelt dat Freek het bedrag van €40.000 voor de camper niet hoeft betalen. Het conservatoire beslag dat door Bas via de deurwaarder is gelegd komt dan automatisch te vervallen. Stel dat de rechter oordeelt dat Freek het bedrag van €40.000 voor de camper wél aan Bas moet betalen. Het conservatoire beslag gaat dan automatisch over in een executoriaal beslag.
Wat is executoriaal beslag?
Executoriaal beslag betekent ‘ten uitvoer leggen’. Meestal is er al een procedure bij de rechter geweest, maar weigert de persoon die moet betalen nog steeds om te betalen. De deurwaarder kan dan met het vonnis overgaan tot executoriaal beslag. De deurwaarder heeft hiervoor een ‘executoriale titel’ nodig, dit is een vonnis/beschikking van de rechter of een dwangbevel van de gemeente of Officier van Justitie. De deurwaarder moet het vonnis, de beschikking of het dwangbevel aan de veroordeelde partij uitreiken; het achterlaten van een kopie bij (voorbeeld) de woning is ook voldoende. In het document krijgt de veroordeelde persoon nog één keer de kans om aan het vonnis te voldoen. Meestal krijgt men hiervoor 2 à 3 dagen de tijd, dit wordt ook wel de beveltermijn genoemd. Betaalt de persoon niet, dan kan de deurwaarder beslag leggen. In sommige gevallen hoeft de deurwaarder de beveltermijn niet af te wachten, de rechter moet hier toestemming voor geven.
Als de persoon die moet betalen, na de beveltermijn niet heeft betaald, wordt het vonnis geëxecuteerd, het vonnis wordt dan ten uitvoer gebracht.
Voorbeeld
Freek en Bas zijn nog steeds in een conflict verwikkeld over het geld dat Freek aan Bas moet betalen voor de camper. Bas heeft een procedure bij rechter gevoerd en de rechter heeft besloten dat Freek het bedrag van €40.000 moet betalen aan Bas. De buren van Freek hebben aan Bas verteld dat Freek heel binnenkort naar het buitenland gaat verhuizen en de auto én de camper meeneemt. Freek krijgt via het bevel een termijn van drie dagen om te betalen. Die drie dagen zijn nog niet voorbij, maar Bas is heel bang dat Freek al naar het buitenland zal vertrekken. De deurwaarder zoekt daarom contact met de rechtbank en legt de situatie uit. De rechter geeft toestemming om direct beslag te leggen op de auto.
Wat houdt de beslagvrije voet in?
Er kan ook beslag worden gelegd op je inkomen, loon, uitkering of alimentatie. De beslagvrije voet is het gedeelte van je inkomen waar geen beslag op mag worden gelegd. De deurwaarder mag dan alleen op dat deel van je inkomen beslag leggen dat boven de beslagvrije voet uitkomt. De beslagvrije voet is over het algemeen 90% van de voor jou geldende bijstandsnorm. Daarbij wordt rekening gehouden met je woonkosten, de premie van je ziektekostenverzekering en eventuele overige inkomsten van jou (en je partner).
Een beslagvrije voet gaat alleen op bij periodieke betalingen. De periodieke betalingen die onder de beslagvrije voet vallen zijn in de wet opgenomen, denk hierbij aan loon, uitkering of alimentatie. Als het om een andere vorm van periodieke betalingen gaat en de persoon die moet betalen is wel afhankelijk van deze andere vorm van periodieke betalingen, dan kan hij of zij de rechter verzoeken om een belastingvrije voet in te stellen.
Voorbeeld
Freelancers kunnen geen aanspraak maken op een beslagvrije voet. Amber doet freelance administratief werk bij meerdere bedrijven. Zo ook voor bedrijf A. Amber stuurt een factuur van €600 naar bedrijf A. Pieter krijgt nog geld van Amber. Pieter legt daarom via de deurwaarder derdenbeslag bij bedrijf A. Op het moment dat er beslag wordt gelegd, heeft bedrijf A de laatste factuur van €600 nog niet betaald. De toekomstige facturen die Amber stuurt vallen niet onder het beslag. De deurwaarder houdt in dit geval geen rekening met de beslagvrije voet.
Wat is bankbeslag?
Er kan beslag worden gelegd op je loon of op je bankrekening (bij de bank waar je een rekening hebt). Het gaat bij bankbeslag altijd om een moment opname. De bank moet volgens de wet bij een bankbeslag alleen het saldo op de rekening afdragen dat op de rekening stond tijdens het beslag. Als er beslag wordt gelegd op een bankrekening, moet de bank controleren welke rekeningen er lopen. De bank moet deze gelden dan bevriezen.
Voorbeeld
Hans uit Maastricht staat €2.000 in de min. Er wordt derdenbeslag op zijn rekening gelegd. Een week later ontvangt Hans een gift van zijn grootmoeder, namelijk €3.000. De ING mag niet het positieve saldo van €1.000 aan de deurwaarder afdragen. De schuldeiser zal dus opnieuw beslag moeten leggen.
Kunnen meerdere schuldeisers tegelijk beslag leggen?
Als er meerdere mensen zijn die nog geld krijgen van één persoon, dan kan het zijn dat er tegelijkertijd beslag wordt gelegd. De deurwaarder is dan verantwoordelijk voor het juist verdelen van het geld tussen de verschillende schuldeisers. In de wet is bepaald welke schuldeisers preferente schuldeisers zijn. Deze preferente schuldeisers hebben voorrang op voldoening van hun schuld ten opzichte van de andere schuldeisers.
Dit kan bijvoorbeeld ook bij bankbeslag. Als het geld is bevroren door de bank, maar nog niet is afgedragen aan de deurwaarder, kunnen andere partijen ook beslag leggen. Op het moment dat de Belastingdienst later is met het leggen van beslag, dan moet hun vordering alsnog worden voldaan aan hen. De Belastingdienst is namelijk een preferente schuldeisers.
Voorbeeld
Er is beslag gelegd op de bankrekening van Peter door bedrijf B. Zijn bankrekening is daardoor bevroren. Peter heeft een naheffing van de Belastingdienst niet betaald. De Belastingdienst legt na bedrijf B ook beslag op de bankrekening. Omdat de Belastingdienst een preferente schuldeisers is, zal de Belastingdienst voorrang hebben voor de voldoening van hun schuld ten opzichte van de andere schuldeiser.
Advocaat, beslagrecht en executierecht
Als er beslag wordt gelegd op je auto, huis of bijvoorbeeld loon, kan dit hele vervelende situaties opleveren. Laat je daarom goed voorlichten en bijstaan door een advocaat tijdens zo’n proces. Ook wanneer jij beslag wil laten leggen of het vonnis van de rechter ten uitvoer wil laten leggen, is het goed om advies te vragen aan een advocaat.