Plaats direct je vraag
Wat valt er precies onder het contractenrecht?
Het contractenrecht betreft het recht dat de duur, het opstellen, het toepassen en het beëindigen van overeenkomsten behandelt. Het vormt een onderdeel van het verbintenissenrecht, wat weer een onderdeel is van het civiele (burgerlijke) recht. Maar wat wordt dan bedoeld met het verbintenissenrecht? Een verbintenis is een vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen twee of meer personen op grond waarvan de ene partij een prestatie dient te verrichten waar de andere partij vervolgens recht op heeft. Het overgrote deel van het contractenrecht staat in boek 6 en 7 van het Burgerlijk Wetboek.
Autonomie en contractsvrijheid als grondbeginsel van het contractenrecht
In het contractenrecht staat de autonomie centraal. Onder autonomie wordt zelfbeschikking verstaan: het aan zichzelf opleggen van een wet. Door de grote vrijheid binnen het contractenrecht is het mogelijk om een overeenkomst met een andere partij naar eigen ideeën en wensen in te richten. Hiermee wordt gedoeld op de contractsvrijheid: je mag in principe afspreken wat je wil. Daarnaast ben je vrij in het kiezen van je contractspartij en is er het beginsel van de vrije wil. Met dit laatste wordt bedoeld dat je in staat wordt geacht je eigen wil je kunnen vormen en op basis hiervan rechtshandelingen aan te kunnen gaan. Om tot een vrije wil te komen, moet er geen aanwezigheid zijn van een wilsgebrek zoals dwaling. Als een contract is aangegaan onder de aanwezigheid van een wilsgebrek bij een van de contractspartijen, dan is het gevolg dat de overeenkomst vernietigbaar is.
Voorbeeld:
Maartje heeft enkele weken geleden een koopovereenkomst getekend met een bejaarde vrouw genaamd Marie voor de koop van een woning. Ten tijde van het tekenen waren partijen het eens over de koopprijs en de verdere afspraken in het contract. Marie beroept zich ineens echter op de aanwezigheid van een geestelijke stoornis ten tijde van het sluiten van het contract als grond voor vernietiging van de koopovereenkomst. Maartje zag dit niet aankomen en baalt enorm, want ze was superblij met de aankoop van het nieuwe huis. Ze vraagt zich af of de grond waarop Marie zich beroept is aan te merken als een vernietigingsgrond.
Welke afspraken kunnen tot ongeldigheid van de overeenkomst leiden?
Een afspraak in een overeenkomst kan ongeldig zijn indien deze in strijd is met de wet, de goede zeden of de openbare orde. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de het kopen van een wapen. Het gevolg is dan nietigheid van de overeenkomst, wat betekent dat de overeenkomst juridisch gezien nooit heeft bestaan en de gevolgen ongedaan moeten worden gemaakt. Een overeenkomst is ook nietig als partijen zich niet aan bepaalde vormvoorschriften hebben gehouden. Een andere mogelijkheid is dat de overeenkomst vernietigbaar is, doordat deze tot stand is gekomen onder de aanwezigheid van een wilsgebrek. De wilsgebreken zijn bedreiging, bedrog, dwaling en misbruik van omstandigheden. Ook is een overeenkomst vernietigbaar indien een van de partijen een geestelijke stoornis had of handelingsonbekwaam was ten tijde van het sluiten van de overeenkomst. In geval van vernietigbaarheid ligt de bevoegdheid tot het ongeldig verklaren bij een van de contractspartijen. Dit moet dus door hen zelf worden ingeroepen bij de rechter waardoor de overeenkomst niet van rechtswege, zoals bij nietigheid, ongeldig is. Als er een succesvol beroep wordt gedaan op vernietigbaarheid, heeft dit terugwerkende kracht, waardoor al verrichte prestaties kunnen worden teruggevorderd.
Wat als er onenigheid ontstaat over de inhoud van een overeenkomst of deze niet wordt nagekomen?
Het kan zomaar zo zijn dat jij en de andere contractspartij het niet eens zijn over de inhoud of uitleg van jullie overeenkomst, of dat deze niet wordt nagekomen. Misschien is er in dit laatste geval wel sprake van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst en heb je wellicht recht op schadevergoeding. Het is in dergelijke gevallen aan te raden om eerst te proberen om onderling naar een oplossing te zoeken. Als dit geen uitkomst biedt, is een volgende mogelijkheid om naar de rechter te stappen. Deze zal dan beoordelen hoe het betreffende contract moet worden uitgelegd op grond van het Haviltexcriterium en hoe partijen zich als gevolg van deze uitleg dienen te gedragen. Als je ervoor kiest om deze weg van de juridische procedure te volgen, is het aan te raden om hierbij een advocaat in handen te nemen. Wij kunnen je in contact brengen met een expert op het gebied van het contractenrecht die je kan helpen met het zo goed mogelijk voorbereiden van je zaak of met het opstellen van een bepaald contract.