Tegenwoordig zijn girale betalingen niet meer weg te denken uit het maatschappelijke verkeer. Zonder een betaalrekening zijn vele betalingen en transacties dan ook vrijwel onmogelijk. Een betaalrekening vloeit voort uit de overeenkomst die is gesloten tussen een bank en de klant, de bankrelatie. Onder bepaalde omstandigheden kan een bank deze relatie met de klant opzeggen. Aangezien klanten voor hun betalingsverkeer sterk afhankelijk zijn van de door hen aangegane bankrelaties, kan de opzegging van deze bankrelatie ingrijpende gevolgen hebben. Een belangrijke vraag is dan ook wanneer een bank van deze bevoegdheid gebruik kan maken. En, bovendien, wat kan jij als klant doen in het geval dat een bank de bankrekening jouw bankrekening stopzet?
Is opzegging van een contractuele bankrelatie mogelijk?
In de Algemene Bankvoorwaarden is de contractuele relatie tussen de bank en de klant juridisch geregeld. Uit artikel 35 Algemene Bankvoorwaarden (ABV) volgt dat een bank een bestaande bankrelatie kan opzeggen of beëindigen. Verder is in artikel 2 lid 1 ABV een zorgplicht opgenomen voor banken. Opzegging van de relatie tussen de bank en klant kan ingrijpende gevolgen hebben voor de klant en om deze reden moet de zorgplicht bijzonder in acht worden genomen in het geval van een opzegging. Uit deze zorgplicht volgt dat een bank bij alle dienstverlening de noodzakelijke zorgvuldigheid in acht moet nemen en bij de beslissingen en handelingen rekening moet houden met de belangen van de klant. Een van de voornaamste belangen van de klant is het kunnen deelnemen aan het betalings- en handelsverkeer, hetgeen zonder een betaalrekening vrijwel onmogelijk wordt gemaakt.
In het geval van een (dreigende) opzegging zal worden beoordeeld of de opzegging door de bank naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid aanvaardbaar is. Bij deze beoordeling zal rekening worden gehouden met bovengenoemde contractuele zorgplicht. Wanneer door de opzegging iedere mogelijke toegang tot een betaalrekening wordt ontzegd, kan dit tot het oordeel leiden dat de bank onjuist heeft gehandeld door de relatie met de klant te beëindigen. Uit eerdere rechtspraak volgt namelijk dat de rechter het belangrijk vindt dat een klant ten alle tijden in staat moet zijn om deel te nemen aan het betalingsverkeer.
Onder welke omstandigheden kan een bank de bankrelatie opzeggen?
Een opzegging zal alleen gevolgen hebben indien deze naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid aanvaardbaar is. Hiervan is sprake indien naar aanleiding van de specifieke omstandigheden van het geval wordt geconcludeerd dat voldoende zwaarwegende gronden voor een opzegging bestaan. Van een zwaarwegende grond is sprake wanneer de bankrekening wordt misbruikt door de klant. In het kader van misbruik kan worden gedacht aan de volgende omstandigheden of verdenkingen van deze omstandigheden:
De bank kan vaststellen dat er ongebruikelijke transacties plaatsvinden, zoals opmerkelijke betalingen of stortingen. Indien de bank verdenkingen heeft van misbruik van de bankrekening door de klant, zal de bank een onderzoek instellen naar het betalingsverkeer van de klant.
Voorbeeld
De bankrekening van Pieter wordt gesloten, aangezien justitie verdenkt dat de rekening wordt gebruikt voor fraude. Er wordt onderzoek ingesteld naar de betalingen. Pieter is zich van geen enkel kwaad bewust en neemt daarom contact op met de bank. De bank kan zelf alleen niets vrijgegeven en daarom zoekt Pieter een advocaat die hem kan bijstaan.
Wat kan je als klant doen bij (mogelijke) opzegging?
Indien de bank onderzoek instelt wegens verdenkingen van fraude, is het van belang dat de klant zich ervan bewust is dat niet alleen op de bank, maar ook op hemzelf een zorgplicht rust. Een klant moet dan ook meewerken aan het ingestelde onderzoek, juist om te voorkomen dat de bank de bankrelatie daadwerkelijk (en aanvaardbaar) kan opzeggen. Voor de medewerking aan het onderzoek van de bank kan het handig zijn om juridisch advies in te winnen of juridische ondersteuning te vragen.
In het geval dat een bankrelatie is opgezegd zonder evidente grond, kan een klant de bank verzoeken de relatie te herstellen. Echter, vaak zal de bank uit zichzelf niet ingaan op dit verzoek. In dat geval kan je je als klant mogelijk wenden tot de rechter door middel van een kortgedingprocedure, waarvoor inschakeling van een advocaat nodig kan zijn.
Is jouw bankrelatie opgezegd door de bank of dreigt de bank deze relatie op te zeggen? Nu het sluiten van een bankrekening ingrijpende gevolgen kan hebben voor de mogelijkheid tot het doen van betalingen en transacties, is het verstandig om contact op te nemen met een advocaat. Wil jij dat? Wij bij Advocaatzoeken kunnen jou helpen bij het vinden van een geschikte advocaat!