Plaats direct je vraag
Misleidende reclame: Wanneer is een reclame onrechtmatig?
Reclame (op welk medium dan ook) mag niet misleidend zijn. Een misleidende reclame is onrechtmatig en kan door de rechter verboden worden. De term ‘misleidend’ is echter redelijk vaag, ook al geeft de wet hier wel wat aanknopingspunten voor. Wanneer spreekt men van een misleidende en daardoor onrechtmatige reclame?
De wet onderscheidt twee verschillende soorten reclame: reclame die gericht is op de consument en reclame die gericht is op andere ondernemingen. De wet noemt voor beide soorten reclame gevallen waarin een reclame misleidend is, deze komen voor beiden typen reclames grotendeels overeen. De kern van een misleidende reclame is dat de consument of onderneming op basis van de misleidende informatie een besluit neemt dat hij anders niet had genomen. Dit besluit kan de aankoop van een product zijn of het sluiten van een contract bijvoorbeeld.
Op welke punten kan een reclame dan misleiden? Een reclame kan volgens de wet onder andere misleiden als het onjuiste informatie geeft over bepaalde eigenschappen of over de herkomst van het product. Daarnaast kan een reclame misleidend en zodoende onrechtmatig zijn als het niet duidelijk is over de prijs of over de voorwaarden voor levering. Een reclame is daarbij zonder uitzondering misleidend als er beweerd wordt dat het product een keurmerk heeft, terwijl dat niet het geval is. Tevens wanneer een reclame bepaalde essentiële informatie over het product of de dienst weglaat, kan het als misleidend kwalificeren. De wet spreekt dan van een misleidende omissie. De wet noemt verder nog enkele andere voorbeelden van wat kan leiden tot misleiding. Hoe dan ook, de essentie van elke misleidende reclame is dat deze op een of andere manier niet eerlijk is.
Voorbeeld misleidende reclame
Een theemerk beweerde op verpakkingen van thee dat het frambozen en vanille-thee was. Ook stonden er verschillende afbeeldingen op de verpakking die suggereerde dat deze ingrediënten daadwerkelijk in de thee zaten. Dit terwijl de thee totaal geen echte framboos of vanille bevatte. De Europese rechter besloot dat het theemerk de consument misleidt. Het was namelijk niet duidelijk genoeg voor de consument dat er helemaal geen framboos of vanille in de thee zat. Consumenten of concurrenten zouden tegen dit soort misleiding actie kunnen ondernemen.
Wil je weten of een bepaalde reclame van een concurrent misleidend is of wil je voorkomen dat jouw reclame misleidend is? Een advocaat kan je hierover adviseren.
Vergelijkende reclame: Wanneer mag je in een reclame vergelijken met een concurrent?
Consumenten en concurrenten kunnen er dus iets tegen doen als een bedrijf misleidende reclame maakt. Wat voor concurrenten vaak nog vervelender is, is als hun merk in een andere reclame wordt genoemd. Dit kwalificeert als vergelijkende reclame en is in principe toegestaan, mits het aan een aantal voorwaarden voldoet. Deze voorwaarden staan in artikel 6:164 BW opgesomd. Voldoet de reclame-uiting niet aan elk van deze voorwaarden? Dan is de reclame onrechtmatig en kan deze verboden worden. Dit geldt ook voor advertenties waarin impliciet naar een concurrent wordt verwezen.
Het eerste vereiste van een geoorloofde vergelijkende reclame is dat deze niet misleidend mag zijn (zie vorige kopje). Ook mag je alleen gelijksoortige goederen of diensten vergelijken. Een van de belangrijkste voorwaarden voor vergelijkende reclame is dat wanneer het suggereert objectief te zijn, de gegeven informatie ook echt moet kloppen. Hetgeen wat in de reclame wordt vermeld moet in ieder geval voor de consument controleerbaar zijn. Voor de rest mag de advertentie er niet voor zorgen dat de consument merken met elkaar gaat verwarren en mag het ook niet kleineren of de naam van de concurrent schaden. Daarbij mag een concurrent geen oneerlijk voordeel uit de bekendheid van een ander merk halen in een reclame-uiting.
Voorbeeld ongeoorloofde vergelijkende reclame
Een bedrijf dat scheermesjes produceert, deed de volgende claim in een reclame: “Onze scheermesjes scheren beter dan de scheermesjes van X (concurrent)!”. De reclame verwees niet waarop dit gebaseerd was en de juistheid van deze claim was niet controleerbaar voor de consument. Hierdoor oordeelde de rechter dat dit ongeoorloofde vergelijkende reclame was. Mag “De beste scheermesjes!” dan wel? Waarschijnlijk wel, want dan zal het namelijk het voor de consument duidelijk dat dit een subjectief oordeel is.
Is jouw bedrijf in reclame van een concurrent genoemd en vraag je je af of dit mag? Of wil je weten of jouw reclame voldoet aan de wettelijke vereisten voor vergelijkende reclame? Laat je dan adviseren door een advocaat.
Kort geding bij de rechter
Vermoed je dat een reclame van een bepaald bedrijf misleidend of ongeoorloofd vergelijkend is? Dan kan je in een civiele procedure bij de rechter vorderen dat de reclame wordt verboden. De bewijslast ligt dan bij de adverteerder; deze zal moeten bewijzen dat de reclame niet misleidend is of dat de vergelijkende reclame voldoet aan de wettelijke vereisten. Vaak zijn het concurrenten die de stap naar de rechter nemen, omdat zij veel meer schade kunnen leiden ten gevolge van een misleidende of ongeoorloofde vergelijkende reclame dan een consument. Meestal wordt zo’n zaak behandeld in een kort geding, er zal immers bijna in alle gevallen sprake zijn van een spoedeisend belang. Hoe langer de reclame blijft bestaan, hoe meer schade er geleden kan worden.
Degene die schade heeft geleden door een onrechtmatige reclame-uiting kan procedure bij de rechter een schadevergoeding vorderen. Hiervoor moet logischerwijs wel bewezen worden dat er echt schade is geleden door de advertentie. Is de reclame al uitgezonden of geplaatst? Dan kan de rechter ook bepalen dat deze gerectificeerd moet worden.
Een klacht indienen bij de Stichting Reclame Code
Buiten het Burgerlijk Wetboek is reclame door Stichting Reclame Code gereguleerd in de Nederlandse Reclame Code (NRC). De bepalingen in de NRC zijn niet door de wetgever, maar door marktdeelnemers zelf opgesteld met het doel dat reclames op een zo eerlijk mogelijke manier worden gemaakt. De regels uit de NRC zijn niet bij de rechter af te dwingen, maar toch is het een zeer belangrijk en invloedrijk instrument. Als een adverteerder zich niet aan de NRC houdt, kan er bij de Reclame Code Commissie (RCC) een klacht worden ingediend. De NRC en de RCC worden erkend door bijna elke adverteerder en mediabedrijf, waardoor aanbevelingen in uitspraken van de RCC eigenlijk altijd nageleefd worden.
De Nederlandse Reclamecode bevat wat betreft misleidende en vergelijkende reclame grofweg dezelfde regels als het Burgerlijk Wetboek. Iedereen die denkt dat de NRC geschonden is, kan een klacht indienen bij de Reclame Code Commissie. De wederpartij kan dan verweer voeren en daarna zal de RCC op een zitting de klacht behandelen. Bij een spoedeisend belang kan dit eventueel al binnen twee weken gebeuren. De RCC kan, wanneer het een klacht over een misleidende of ongeoorloofde vergelijkende reclame toewijst, aanbevelen dat de reclame gestaakt moet worden. In het uitzonderingsgeval dat de adverteerder zich niet houdt aan deze aanbeveling, wordt dit op de site van de Stichting Reclame Code geopenbaard. Een adverteerder zal dit, gezien de negatieve aandacht die dat oplevert, willen vermijden. Partijen die het niet eens zijn met een uitspraak van de RCC kunnen in beroep bij het College van Beroep.
Het indienen van een klacht bij de RCC kan een effectieve manier zijn om ervoor te zorgen dat concurrenten hun onrechtmatige reclames staken of verwijderen. Vaak is deze procedure een stuk sneller en goedkoper dan een procedure bij de rechter. Nadeel is dat er geen schadevergoeding gevorderd kan worden. Hoewel je zonder een advocaat een klacht in kan dienen bij de RCC, is het aan te raden om je wel te laten adviseren door een advocaat. Zo is de kans op toewijzing van je klacht het grootst. Hierdoor zijn er in de meeste gevallen advocaten betrokken bij procedures over de Nederlandse Reclame Code. Is er bij de RCC geklaagd over jouw reclame? Dan heb je een advocaat nodig om goed verweer te voeren.
Advocaat gespecialiseerd in het reclamerecht
Maakt een concurrent een vermoedelijk misleidende of ongeoorloofde vergelijkende reclame? Dan is het verstandig om snel te handelen. Onrechtmatige reclames van concurrenten kunnen je immers veel schade opleveren. De eerste stap in het proces is het inschakelen van een advocaat. Een advocaat gespecialiseerd in het reclamerecht weet precies welke stappen je het best kan nemen. Dit kan het starten van een kort geding of het indienen van een klacht bij de Reclame Code Commissie zijn. Wordt er geklaagd over jouw reclame door concurrenten of consumenten? Dan dien je ook een advocaat in te schakelen om te zorgen voor een sterk juridisch verweer.
Wij hebben vele deskundige advocaten op het gebied van reclamerecht binnen ons netwerk. Neem dus contact met ons op en wij brengen je binnen een dag in contact met een passende advocaat.