Startup
Startups zijn hot en happening. Een startup probeert - doorgaans - een product zo snel mogelijk te ontwikkelen en aan de man te brengen. In veel gevallen blijft de juridische kant van de zaak daarbij wat onderbelicht. Terecht?
Plaats direct je vraag
Startup en advocaat
Je hebt een idee waarvan je vermoedt dat je er geld mee kunt verdienen. Omdat je dit product of deze service op de markt wilt brengen, heb je een bedrijfje opgericht. In het Engels worden deze net startende bedrijven startups genoemd. In Nederland hebben we een hele hoop startups en de Nederlandse regering doet er veel aan om het voor startups aantrekkelijk te maken om in Nederland gevestigd te zijn en gevestigd te blijven.
Om de onderneming zo snel mogelijk te laten groeien, ben je uiteraard druk met de ontwikkeling van je product en/of de service die je wilt gaan verkopen. Als het een technisch product betreft, zul je je veelal druk maken over de ontwikkeling van het product. Gaat het om een service dan ben je waarschijnlijk wat drukker met de verkoopkant van de zaak. Waar in veel gevallen geen nadruk op ligt, is de juridische kant van de zaak. Dat is begrijpelijk, want het juridisch dichttimmeren van de zaak lijkt in eerste instantie niet direct bij te dragen aan de vooruitgang en groei van je startup. Daarnaast is een advocaat zeker niet gratis (tarieven van 350 euro per uur zijn geen uitzondering) en hebben de meeste startups geen grote hoeveelheden geld voorhanden.
Toch is het verstandig om juist wel vanaf het begin aandacht te besteden aan de juridische kant van de zaak. Het punt is namelijk dat in de juristerij geldt: voorkomen is beter dan genezen.
De noodzaak van bijvoorbeeld goede algemene voorwaarden, blijkt pas bij als er problemen zijn ontstaan tussen de klant en jouw startup. Waren de voorwaarden tevoren duidelijk opgesteld, dan was het probleem wellicht nooit onstaan. Zorg er daarom voor dat, voordat je producten of diensten gaat leveren, de risico’s zoveel als mogelijk juridisch afgedekt zijn.
Onze ervaren advocaten helpen je met advies op maat; en met het opstellen van alle noodzakelijke documenten die jouw startup nodig heeft. Wat betreft de kosten: voor het opstellen van bijvoorbeeld algemene voorwaarden, zijn sommige van onze advocaten bereid om voor een fixed fee te werken.
Advocaat en algemene voorwaarden
Als bedrijf lever je een bepaalde dienst of verkoop je een specifiek product. In de regel ontvang je daarvoor, als wederprestatie, een financiële vergoeding. Het is verstandig om van te voren duidelijk te maken wat je als bedrijf gaat leveren; en voor welke gebreken jullie wel en voor welke juiste niet verantwoordelijk zijn. Deze afspraken worden vastgelegd in de algemene voorwaarden.
Het is niet verplicht om algemene voorwaarden te hebben, maar wel erg verstandig. Wat betreft aansprakelijkheid zegt de Nederlandse wet namelijk dat de persoon die een wanprestatie levert, deze zal moeten vergoeden. Als voor de transactie geen afspraken zijn gemaakt, dan ben je als bedrijf volledig verantwoordelijk. In het slechtse geval kan de klant je verantwoordelijk stellen voor misgelopen omzet. Het kan daarbij gaan om substantiële bedragen.
Samen met een advocaat kun je algemene voorwaarden opstellen die exact op maat zijn voor de markt waarin jouw startup zich begeeft. Het doel van de algemene voorwaarden is tweeledig: duidelijke afspraken tussen jou en je klant; en daarnaast het beperken van risico’s en aansprakelijkheid. Het staat je vrij om de inhoud van de algemene voorwaarden te bepalen. Wel is het verstandig om over in ieder geval twee zaken duidelijke voorwaarden op te nemen:
- Aansprakelijkheid
- Betalingsvoorwaarden (termijn, regelingen bij te laat of niet betalen)
Veel startups kopiëren algemene voorwaarden van internet. Dit is niet verstandig, omdat de voorwaarden voor elk bedrijf en elke sector anders zijn.
Onze advocaten kunnen je helpen met het opstellen van je algemene voorwaarden.
Startup: rechtsvormen
Er zijn verschillende rechtsvormen waarin je bedrijf ‘gegoten’ kan worden. De keuze voor de rechtsvorm wordt door grofweg drie elementen bepaald:
1. De administratieve lasten: sommige rechtsvormen hebben bijvoorbeeld de verplichting om een jaar rekening te publiceren en sommige niet;
2. Persoonlijke aansprakelijkheid;
3. Fiscale voor- en nadelen.
Op deze pagina vind je meer uitleg over uitleg over de verschillende rechtsvormen die jouw bedrijf kan hebben.
Soms kan het nodig zijn om van rechtsvorm te veranderen als jouw startup verder doorontwikkeld.
Voorbeeld
Peter uit Amsterdam heeft een startup waarin hij weboplossingen aanbiedt voor supportchain-vraagstukken. Omdat hij uitsluitend een tool aanlevert en bijvoorbeeld niet fyieke producten, heeft hij in eerste instantie gekozen voor een eenmanszaak. Eventuele technische gebreken in de webtool en andere risico factoren zijn afgedekt door de algemene voorwaarden. De tool blijkt goed te werken en om door te groeien wil Peter graag een aantal medewerkers in dienst en deel van het werk uitbesteden in het buitenland. Daarvoor heeft hij uiteraard geld nodig en hij besluit om te zoeken naar een externe investeerder.
De investeerder wordt gevonden. Voordat de daadwerkelijke investering wordt gemaakt, besluit Peter echter van rechtsvorm te wisselen. Bij een eenmanszaak ben je namelijk persoonlijk aansprakelijk voor je bedrijf. Daarom besluit Peter de hulp van een advocaat in te roepen. Deze adviseert hem om een besloten vennootschap (bv) op te richten. Een besloten vennootschap wordt namelijk als een onafhankelijk rechtspersoon beschouwd en de directeur (Peter in dit geval) als een andere rechtsperoson. In geval van faillissement kan de investeerder de door hem geleden schade niet verhalen op Peter.
Zonder de hulp van zijn advocaat had Peter in het slechtste geval de gehele investering uit eigen zak terug moeten betalen. De juiste hulp bij het kiezen van een rechtsvorm voor je startup is daarom zeker geen overbodige luxe.
Startup: aandeelhoudersovereenkomst
Bij veel startups ontbreekt het niet aan ideeën, maar vaak wel aan kapitaal om de ideeën en dromen werkelijkheid te laten worden. De oplossing daarvoor wordt daarom vaak gezocht bij een externe investeerder, bijvoorbeeld door middel van crowdfunding.
Deze investeerders stellen een bedrag beschikbaar voor de verdere ontwikkeling van het product, de service of de startup. In ruil voor dit bedrag krijgen ze een bepaald belang in het bedrijf (in de vorm van aandelen).
Het is verstandig om van te voren duidelijke afspraken te maken over welke verwachtingen investeerders van jouw startup mogen hebben en welke vormen van compensatie zij kunnen verwachten. Echter moet jij jezelf, als ondernmer, ook goed beschermen tegen investeerders. Alle afspraken hieromtrent worden vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst.
De meeste investeerders zullen niet voor het eerst investeren en zijn (vaak) goed op de hoogte van de juridische consequenties die de investering heeft. Voor henzelf en voor jou. Het is begrijpelijk dat jij, als net startende ondernemer, daar minder ervaring en kennis over hebt. Laat je daarom altijd bijstaan door een jurist of advocaat wanneer je een aandeelhoudersovereenkomst gaat opstellen.
Zorg in ieder geval dat de volgende afspraken erin worden opgenomen:
- Aanbiedingsplicht: het moet voor investeerders altijd duidelijk zijn wanneer jij of jullie aandelen gaan aanbieden, om hoeveel aandelen het gaat en aan wie deze aandelen worden aangeboden. Dit is namelijk van belang voor de beslissing om wel of niet te investeren;
- Zogeheten drag along voorwaarden: dit betekent dat wanneer de aandeelhouder(-s) die een meerderheidsbelang in het bedrijf hebben willen verkopen, de aandeelhouder(-s) met een minderheidsbelang in de startup ook verplicht worden om te verkopen;
- Het is slim om van te voren afspraken te maken over het inzetten van volmacht, dit geldt zowel de investeerder(-s) als de oprichters van de startup;
- Het kan zijn dat jullie de aandelen met de investeerders in exact twee helften verdelen. Het risico is alleen dat je in een zogenaamde impasse terecht komt. Beide partijen willen, op enig moment, iets anders en is er geen beweging te krijgen in de beslissing. Daarom moet van te voren zijn opgenomen in de aandeelhoudersovereenkomst over wat te doen in een impasse;
- Tot slot, en zeer belangrijk, moet er van beide kanten een non-concurrentiebeding worden getekend. Anders kan een investeerder de bij jullie opgedane kennis bij een ander bedrijf gebruiken.
Uit deze lijst blijkt wel dat er een hoop komt kijken bij het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst. Zorg daarom dat je altijd een advocaat laat meekijken wanneer je een investeringsronde wilt doen voor je startup. Als van te voren de afspraken duidelijk zijn, dan voorkom je een hoop narigheid en (grote) financiële gevolgen op de lange termijn!
Startup: overname
Het kan zijn dat het momentum gunstig is om je startup te verkopen. Of je wilt wat anders en er is een partij die zich toevallig aanbiedt om jouw bedrijf over te kopen.
Een overname is een complex proces en kan zeer verstandig zijn om de hulp van een advocaat in roepen om alle gemaakte afspraken juridisch kloppend te krijgen. Bij een overname hebben koper en verkoper in principe een tegenovergesteld belang. De verkoper wil zo veel mogelijk geld voor de zaak krijgen en daarna zo min mogelijk verplichtingen aangaan. De koper, op zijn of haar beurt, wil zo min mogelijk voor de zaak betalen en vooral niet voor onverwachte verrassingen komen te staan.
De koper zal daarom in eerste instantie onderzoek willen doen naar de status van het bedrijf. Dit wordt due diligence genoemd. Onder meer de boeken (waarin alle cijfers staan) worden onderzocht. Vaak wordt hier de hulp van een accountant voor ingeroepen. Vervolgens moet worden bekeken wat de verwachtingen zijn voor de toekomst van het bedrijf. Is het aannemelijk dat het bedrijf gaat groeien? Of is er een grote kans op falen?
Op basis van al deze informatie zal er een prijs bepaald moeten worden. Als beide partijen het daarover eens zijn, kan er in principe een verkoopovereenkomst worden opgesteld. In deze fase van het project is het zeer verstandig om een advocaat in te schakelen. De advocaat kan de verkoopovereenkomst opstellen en waar nodig juridisch advies geven over de vorm waarin de overdracht plaats gaat vinden.
Er zijn grofweg twee modellen voor overname. De eerste is de overname door middel van aandelen (share purchase agreement (SPA)) of, de tweede optie, een overname van de activa en passiva. Dit wordt activa/passiva agreement (APA) genoemd. Het is aan de koper en verkoper om te bepalen welke van de opties het wordt.
Een laatste fase waar een advocaat goed bij kan helpen, is de vraag hoe de betaling plaats gaat vinden. Zoals gezegd heeft een verkoper vaak de intentie om na de verkoop geen verantwoordelijkheid meer te hebben voor het bedrijf. De koper echter, is erbij gebaat bij als de huidige eigenaar voorlopig zelf deels verantwoordelijk blijft. Dit kan door een earn-out constructie. De eigenaar krijgt een betaling in gedeelten en die betaling is afhankelijk van de prestaties van het bedrijf. Zo delen de eigenaar en de koper het bedrijfsrisico. Een advocaat helpt je met het opstellen van deze earn-out overeenkomst.
Ben jij eigenaar van een startup en merk je dat het lastig om de juridische kant rond te krijgen? Of zitten jullie aan een investeringsronde te denken en wil je hulp bij het opstellen van algemene voorwaarden of een aandeelhouderovereenkomst? Of twijfel je of jouw bedrijf nog wel de juiste rechtsvorm heeft? Mocht het inmiddels al tot een juridisch conflict zijn gekomen, dan ben je ook aan het juiste adres. Met de juiste juridische hulp is de toekomst van jouw startup weer een stukje dichterbij gekomen!