Plaats opdracht

Handhavend optreden en advocaat

Heb je als particulier een wettelijk voorschrift in het bestuursrecht overschreden? Dan kan het bestuursorgaan dat hiertoe bevoegd is handhavend optreden. Omdat het algemeen belang met handhavend optreden gediend is, moét het bestuursorgaan in beginsel van deze bevoegdheid gebruik maken. Dit wordt ook wel de beginselplicht tot handhaving genoemd. Alleen onder bijzondere omstandigheden kan het bestuursorgaan weigeren om handhavend op te treden. Bij handhavend optreden wordt er door middel van toezicht en het opleggen van bestuursrechtelijke sancties voor gezorgd dat wettelijke voorschriften worden nageleefd. De handhavingsmiddelen zijn opgenomen in de Algemene wet bestuursrecht. Bestuursrechtelijke sancties hebben tot doel om de situatie te herstellen en de overtreding ongedaan te maken. Toch zijn er in het bestuursrecht ook bestraffende sancties te onderscheiden. Strafrechtelijke sancties hebben tot doel vergelding (compenseren van het leed dat is aangedaan) en preventie (voorkomen dat de overtredingen nog een keer worden begaan). Sancties die worden opgelegd vanuit het strafrecht en het bestuursrecht kunnen naast elkaar bestaan.

Heb je een handhavingsinstrument opgelegd gekregen? Een advocaat kan je voorzien van advies, contact onderhouden met het bestuursorgaan en je bijstaan tijdens een gerechtelijke procedure. Er kan tegen handhaving in bezwaar worden gegaan bij het bestuursorgaan en, indien nodig, in beroep worden gegaan bij de bestuursrechter. Vaak kunnen gedurende het proces geen nieuwe gronden meer aan worden gevoerd. Het is daarom van groot belang dat reeds aan het begin van de procedure de juiste gronden worden aangevoerd. Een advocaat kan hier met zijn kennis en ervaring met het bestuursrechtprocesrecht voor zorgen. Ook indien je een verzoek tot handhaving wilt indienen bij een bestuursorgaan, kan de hulp van een advocaat verstandig zijn. Indien een bestuursorgaan weigert om handhavend op te treden kan een advocaat zorgen voor een juist bezwaar- en/of beroepschrift. Advocaatzoeken.nl heeft een groot netwerk aan advocaten beschikbaar. Hierdoor zijn wij vrijwel altijd in staat een goede match te maken met een advocaat die gespecialiseerd is in het jouw vraagstuk.

Wanneer kun je een verzoek tot handhaving doen?

Indien je als belanghebbende het idee hebt dat er een wettelijk voorschrift wordt overtreden, dan kun je het bevoegde bestuursorgaan verzoeken om handhavend op te treden. Indien er inderdaad sprake is van een overtreding van een wettelijk voorschrift dan is het bevoegde bestuursorgaan hier in beginsel ook toe verplicht. Alleen onder bijzondere omstandigheden kan het bestuursorgaan weigeren om handhavend op te treden. Degene die in overtreding is kan het bestuursorgaan ook verzoeken om af te zien van handhaving.

Voorbeeld
Jan van Elk is bezig met een uitbouw. Hij heeft hiervoor nog geen vergunning en verzoekt het bestuursorgaan om van handhaving af te zien, zodat hij de tijd heeft om de overtreding ongedaan te maken.

Voor het verzoek geheel of gedeeltelijk wordt afgewezen dient het bestuursorgaan de aanvrager, jou dus, te horen. Tijdens het horen kun je jouw zienswijze naar voren brengen. Ben je het niet eens met de afwijzing van je verzoek tot handhavend optreden? Dan kun je in bezwaar en beroep gaan. Een advocaat gespecialiseerd in het bestuursrecht kent de bestuursrechtprocedure en kan je hierbij helpen en/of bijstaan. Ook indien je het niet eens bent met een gedoogbeschikking kun je hiertegen in bezwaar en beroep.

Wanneer kan het bestuursorgaan weigeren om handhavend op te treden?

Zoals eerder vermeld kan het bevoegde bestuursorgaan slechts onder bijzondere omstandigheden afzien van handhaving. Van een bijzondere omstandigheid is sprake indien:

• Concreet zicht op legalisatie bestaat.

Voorbeeld
Mitchel uit Groningen wilt een tuinhuisje bouwen, maar hij heeft hier geen vergunning voor aangevraagd. De buren zijn niet blij met het tuinhuisje en doen een verzoek tot handhavend optreden, omdat Mitchel geen vergunning heeft. Het bestuursorgaan ziet af van handhaving, omdat Mitchel nog een omgevingsvergunning kan aanvragen en deze vergunning ook verleend kan worden. Er bestaat een concreet zicht op legalisatie.

• Handhavend optreden zodanig onevenredig is in verhouding tot de daarmee te dienen belangen dat van optreden in de concrete situatie moet worden afgezien. Dit zal het geval zijn indien er sprake is van een incidentele of een erg lichte overtreding.

Voorbeeld
Mitchel uit het vorige voorbeeld heeft het tuinhuisje gebouwd. De buren zijn hier niet blij mee en doen een verzoek tot handhavend optreden, omdat het tuinhuisje volgens hen hoger zou zijn dan wettelijk is toegestaan. Het bestuursorgaan ziet hiervan af, omdat handhavend optreden onevenredig zou zijn. Het tuinhuisje is maar een paar centimeter hoger gebouwd dan wettelijk is toegestaan en omwonenden zouden hierdoor geen overlast ervaren. Het hele tuinhuisje afbreken is in de ogen van het bestuursorgaan daarom onevenredig. Indien de buren het hier niet mee eens zijn kunnen zij bezwaar maken.

• Op grond van handhavingsbeleid eerst wordt gewaarschuwd en gelegenheid wordt gegeven tot herstel. Dit beleid mag er niet op neerkomen dat er in het geheel niet handhavend wordt opgetreden.

Voorbeeld
De buren van Mitchel hebben net als in het vorige voorbeeld een verzoek tot handhaving gedaan, omdat het tuinhuisje volgens hen hoger zou zijn dan wettelijk is toegestaan. Het bestuursorgaan komt inderdaad tot de conclusie dat het tuinhuisje een stuk hoger is dan is toegestaan. Het bestuursorgaan geeft Mitchel een gedoogbeschikking hetgeen hem gedurende een bepaalde periode de mogelijkheid geeft om de situatie te herstellen. Een gedoogbeschikking is een beslissing om gedurende een bepaalde periode niet op te treden tegen een overtreding. Het bestuursorgaan zal de keuze voor een gedoogbeschikking moeten motiveren.

Ben je van mening dat er voor het bevoegde bestuursorgaan reden is om van handhaving af te zien, omdat er bijvoorbeeld zicht op legalisatie bestaat? Een advocaat kan jou helpen om jouw recht te behalen.

Van welke handhavingsinstrumenten kan het bestuursorgaan gebruik maken?

In het bestuursrecht kan een onderscheid worden gemaakt tussen punitieve sancties en herstelsancties. Herstelsancties worden opgelegd om de situatie te herstellen. Dit kan betekenen dat de overtreding ongedaan wordt gemaakt of dat de gevolgen van de overtreding worden weggenomen. Punitieve sancties worden opgelegd ter bestraffing van de overtreder. In dit laatste geval dient er verwijtbaar te zijn gehandeld door de betrokkene.
Een bestuursorgaan heeft verschillende handhavingsinstrumenten, namelijk:

• Last onder bestuursdwang: het bestuursorgaan treedt zelf op tegen de overtreding, bijvoorbeeld door sluiting van een pand;
• Last onder dwangsom: de overtreder wordt verplicht de overtreding ongedaan te maken onder de last van een dwangsom;
• Bestuurlijke boete;
• (gedeeltelijke) Intrekking van een vergunning.

De last onder bestuursdwang, last onder dwangsom en het intrekken van een vergunning zijn voornamelijk herstelsancties. De bestuurlijke boete is een punitieve sancties. In sommige gevallen kan ook het intrekken van een vergunning punitief zijn.

Heb je één van bovenstaande handhavingsinstrumenten opgelegd gekregen? Een advocaat gespecialiseerd in het bestuursrecht kan je helpen om hiertegen in bezwaar of beroep te gaan. Het is belangrijk dat je er op tijd bij bent, omdat in de meeste gevallen de termijn van 6 weken voor het instellen van bezwaar niet mag worden overschreden.

Leg direct je vraag voor aan een advocaat