Plaats opdracht

Subsidies en advocaat

Een subsidie geeft jou als particulier een aanspraak op geld van de overheid waarmee je bepaalde activiteiten kunt verrichten. Dit zijn activiteiten waarvoor de overheid vaak zelf niet de middelen en de mankracht heeft, maar die wel passen binnen het beleid van de overheid. In titel 4.2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) staan regels omtrent de aanvraag, vaststelling en uitkering van subsidies.

Particulieren kunnen op verschillende manieren in aanmerking komen voor een subsidie. Bijvoorbeeld door maatregelen in jouw huis te nemen ten aanzien van energiebesparing. Door hier een subsidie aan te koppelen, wordt energiebesparing gestimuleerd. Ook rechtsbijstand is onder bepaalde voorwaarden gesubsidieerd. Als particulier kun je te maken krijgen met een subsidieaanvraag die niet wordt goedgekeurd, een subsidievaststelling die niet wordt verleend, een subsidie die wordt gewijzigd of een subsidie die wordt ingetrokken. Om jouw subsidie toch te krijgen is de juridische kennis van een advocaat vaak noodzakelijk. Wellicht zal er een bezwaar- of beroepsprocedure gestart moeten worden. Een advocaat heeft hiervoor de vereiste juridische expertise van subsidies en bestuursrecht en heeft ervaring met procederen. Een advocaat kan tevens oog houden voor de rol van de politiek bij het verstrekken van subsidies. Het politieke beleid is immers van belang voor de mate waarin er wordt gefinancierd vanuit de overheid. Het juridische speelveld rond subsidies is complex en aan verschillende materiële en procedurele regels onderhevig. In het bestuursrecht spelen vaak formele termijnen. Voor het starten van een bezwaar of beroepsprocedure is het belangrijk om je bewust te zijn van deze termijnen, omdat deze vaak streng worden gehanteerd.

Wat kun je doen als jouw subsidie wordt gekort of ingetrokken?

Indien jouw subsidie wordt gewijzigd of wordt ingetrokken kun je daartegen in bezwaar gaan bij het bestuursorgaan dat hiervoor verantwoordelijk is. Het bestuursorgaan moet vervolgens een beslissing op bezwaar nemen. Indien je het met deze beslissing op bezwaar niet eens bent, kun je nog in beroep gaan bij de bestuursrechter. Tegen de uitspraak van de bestuursrechter kun je hierna eventueel nog in hoger beroep. Om te voorkomen dat een bestuursrechter gronden die later worden aangevoerd niet meeneemt, is het verstandig om alle gronden al vroeg in de procedure aan te voeren. Een advocaat kan je bij alle genoemde fases bijstaan en ervoor zorgen dat er geen gronden over het hoofd worden gezien bij de bezwaarschrift- of beroepsprocedure.

Voorbeeld
Lisa woont in Groningen en wilt graag dakisolatie in haar huis plaatsen. Dit is een energiebesparende maatregel waarvoor subsidie aangevraagd kan worden. Als zij subsidie aanvraagt wordt de aanvraag door het bestuursorgaan afgewezen, omdat de aanvraag niet compleet is. Lisa schakelt een advocaat in om haar aanvraag op een juiste manier aan te vullen en gaat met behulp van de advocaat in bezwaar. In de beslissing op bezwaar wordt de aanvraag goedgekeurd.

Wanneer wordt subsidie verleend?

Een subsidie kan worden verleend voor een bepaalde periode (duursubsidie) of een bepaald project (projectsubsidie). Een subsidie wordt alleen uitgekeerd op basis van een wettelijke grondslag. De overheid mag namelijk alleen optreden als daar een wettelijke grondslag voor is. Dit wordt ook wel het legaliteitsbeginsel genoemd. Het legaliteitsbeginsel voorkomt dat de overheid zonder beperkingen verplichtingen kan opleggen aan burgers. De wettelijke bepaling voor subsidies is vaak te vinden in de daarvoor bestemde kaderwet of subsidieregeling, zoals de subsidieregeling energiebesparing eigen huis.

Een subsidie moet worden aangevraagd. Hierdoor is een het verlenen of weigeren van een subsidie te zien als een beschikking, en dus een besluit, in de zin van de Awb. Hierdoor moet ook titel 4.1, naast titel 4.2 die specifiek betrekking heeft op subsidies, in acht worden genomen. In de subsidieaanvraag moet in ieder geval een beschrijving worden gegeven van:

• De activiteiten waarvoor de subsidie wordt aangevraagd;
• De doelstelling;
• Een begroting van de inkomsten en uitgaven.

Indien de aanvraag wordt goedgekeurd, kan er eerst een verleningsbeschikking worden afgegeven door het bestuursorgaan. In de verleningsbeschikking staan de voorwaarden waaraan de aanvrager zal moeten voldoen voordat de subsidie daadwerkelijk wordt verleend. De activiteit moet bijvoorbeeld daadwerkelijk door de aanvrager worden uitgevoerd. Het bestuursorgaan is niet verplicht om een verleningsbeschikking vast te stellen. Het bestuursorgaan heeft hierin een eigen beoordelingsvrijheid.

Als de aanvrager aan de voorwaarden uit onder andere de verleningsbeschikking voldoet, kan de subsidie worden uitgekeerd. Er wordt dan een vaststellingsbeschikking afgegeven door het bestuursorgaan. Om ervoor te zorgen dat de aanvrager zich aan de voorwaarden voor het afgeven van de subsidie blijft houden, kan er een overeenkomst tussen de aanvrager en het bestuursorgaan worden gesloten waarin sancties staan op het niet voldoen aan de voorwaarden. Deze sancties kunnen bestuursrechtelijk zijn, zoals het intrekken van de subsidie, of privaatrechtelijk, zoals een schadevergoeding vorderen bij de privaatrechter. Het bedrag aan subsidie zal worden vastgesteld overeenkomstig de verleningsbeschikking.

Wanneer kan de subsidie worden geweigerd?

Als de aanvraag van de subsidie wordt afgewezen dan hoeft de aanvrager niet gehoord te worden. Het bestuursorgaan kan de subsidie aanvraag weigeren indien:

• De activiteiten niet (correct) zullen worden uitgevoerd;
• Je niet voldoet aan de verplichtingen die aan de subsidie verbonden zijn;
• Je geen behoorlijke verantwoording kan afleggen over de inkomsten en uitgaven.

Wanneer kan de subsidie worden ingetrokken of gewijzigd?

De subsidiebeschikking kan in uitzonderingsgevallen worden ingetrokken of gewijzigd. Deze beslissing van een bestuursorgaan wordt ook wel de intrekkings- of wijzigingsbeschikking genoemd. Deze beslissing kan worden genomen als bijvoorbeeld de subsidie verkeerd wordt gebruikt door de aanvrager, er sprake is van een wetswijziging of er andere zwaarwegende redenen zijn. Zowel voor als na de vaststellingsbeschikking kan het bedrag aan subsidie worden gewijzigd indien vaststaat dat de aanvrager niet juist heeft gehandeld.

De vaststellingsbeschikking is moeilijker om in te trekken dan de verleningsbeschikking. Voor intrekken van de vaststellingsbeschikking moet de aanvrager daadwerkelijk een verwijt gemaakt kunnen worden.

Wanneer wordt de subsidie verlengd?

Bij het eindigen van de subsidie moet het bestuursorgaan een nieuw besluit nemen over de verlening. Het bestuursorgaan kijkt dan dus opnieuw of aan de voorwaarden voor het verlenen van de subsidie is voldaan. Een uitzondering geldt voor diegene die al meerdere jaren een subsidie ontvangt. Indien aan jou gedurende drie of meer achtereenvolgende jaren een subsidie is verstrekt voor dezelfde activiteiten, kan het bestuursorgaan de verlening alleen weigeren indien je een redelijke termijn krijgt om je op de gewijzigde omstandigheden aan te passen.

Wanneer kom je in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand?

Je komt in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand indien je een advocaat nodig hebt, maar hier niet voldoende financiële middelen voor hebt. Dit heet ook wel een toevoeging. Er zijn bepaalde inkomensgrenzen (http://www.rechtsbijstand.nl/over-mediation-en-rechtsbijstand/voorwaarden/inkomen) gesteld aan gesubsidieerde rechtsbijstand. Je betaalt bovendien altijd nog een eigen bijdrage. De hoogte van de eigen bijdrage hangt af van je inkomen en vermogen. De aanvraag kan worden ingediend bij de Raad voor Rechtsbijstand (http://www.rechtsbijstand.nl). De Raad bepaalt of je in aanmerking komt voor een subsidie aan de hand van gegevens afkomstig van de Belastingdienst.

Wat is een subsidie?

Er is sprake van een subsidie indien er aan een viertal criteria is voldaan:

• Het gaat om een aanspraak op financiële middelen: Er moet dus een geld bedrag worden verstrekt. Als er goederen of diensten worden verstrekt is er geen sprake van een subsidie.

Voorbeeld
Op aanvraag van een vereniging stelt de gemeente gratis een zaal ter beschikking voor een vergadering. Dit kan niet gezien worden als een subsidie.

• De financiële middelen worden verstrekt door een bestuursorgaan: een bestuursorgaan is een orgaan in de zin van artikel 1:1 Awb. 

Voorbeeld
Een bestuursorgaan is een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld, of een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed. Voorbeelden zijn de burgemeester, de Staat, provincies en waterschappen.

• De financiële middelen worden verstrekt voor bepaalde activiteiten van de aanvrager: Het moet van te voren duidelijk zijn aan welke activiteiten de financiële middelen besteedt zullen worden.

Voorbeeld
Je woont in Noord- Nederland en wilt in aanmerking komen voor een subsidie in verband met het nemen van energiebesparende maatregelen. Dit zijn activiteiten waarvoor je een subsidie kunt aanvragen.

• Een geldbedrag dat door een bestuursorgaan betaald wordt in verband met de levering van een goed of dienst kan niet gezien worden als een subsidie.

Voorbeeld
Een zelfstandig online marketing specialist voert een opdracht uit voor de gemeente. De betaling in ruil voor deze opdracht is geen subsidie.

Als een geldbedrag bestuursorgaan voldoet aan bovenstaande eisen, dan is het een subsidie. De studiefinanciering en huurtoeslag zijn hiervan uitgezondheid. Dit kan niet worden gezien als een subsidie.

Plaats direct je vraag