Er is in het recht veel geregeld over eigendom, waardoor het soms zeer ingewikkeld kan zijn om te bepalen wat precies van toepassing is op jouw vraag. De advocaten van advocaatzoeken.nl kunnen je passende hulp bieden bij ingewikkelde kwesties.

Plaats direct je vraag

Mag je gevonden voorwerpen zelf houden?

Sommige mensen maken er hun hobby van om met een metaaldetector op zoek te gaan naar zogenoemde schatten. Wanneer zij stuiten op een vondst, is het de vraag wie er nu eigenaar is van de gevonden schat. Wanneer je iets vindt, hoeft het natuurlijk niet altijd zo te zijn dat het gaat om een schat. Het kan ook een ander voorwerp zijn, zoals een simpel kettinkje of een Iphone.

Het komt voor dat mensen zich met opzet willen ontdoen van hun eigendom en hun zaak weggooien of onbeheerd achterlaten. Zo’n zaak wordt ook wel een res nullius genoemd. Wanneer je een res nullius vindt, ben je automatisch eigenaar van de zaak. In de praktijk is dit echter niet zo simpel, want het is lastig om te achterhalen of iemand een voorwerp opzettelijk heeft weggegooid of achtergelaten. Het kan namelijk ook zo zijn dat diegene het voorwerp kwijtgeraakt is. Wanneer je een dergelijk voorwerp vindt, heeft de oorspronkelijke eigenaar een jaar de tijd om zich te melden om zijn eigendom terug te krijgen. Als hij dit niet doet, word jij na dit jaar eigenaar.

Het kan ook zo zijn dat je een voorwerp hebt gevonden, waarvan je echt dacht dat het aan niemand meer toebehoorde. Als je er redelijkerwijs vanuit mocht gaan dat de zaak geen eigenaar meer had, ben je te goeder trouw. Na drie jaar verkrijg je de eigendom, ondanks het feit dat je eigenlijk oorspronkelijk geen eigenaar was.

Voorbeeld
Femke en Nadine lopen over straat. Op een gegeven moment ziet Femke een Iphone 6s liggen. Zij pakt hem op en besluit om de telefoon mee naar huis te nemen, aangezien ze wel een nieuwe telefoon kan gebruiken.

In het bovenstaande voorbeeld is Femke natuurlijk niet te goeder trouw, aangezien zij had kunnen beredeneren dat iemand zijn Iphone niet zomaar weggooit op straat. Wanneer Femke de mobiele telefoon toch mee naar huis neemt, is zij te kwader trouw.

In de wet staat dat vinders aangifte moeten doen als zij een vondst doen. Dit is dan ook altijd verstandig om te doen, ongeacht om wat voor soort zaak het gaat. Het kan zijn dat je recht hebt op een vindersloon als de eigenaar van het gevonden voorwerp zich meldt, maar dit is afhankelijk van de omstandigheden van het geval.

Voor schatten gelden andere regels. In de wet staat dat een schat een zaak van waarde is, die zolang verborgen is geweest dat hij door de eigenaar niet meer kan worden opgespoord. Bij schatten moet je bijvoorbeeld denken aan bijzondere schilderijen uit de Renaissance of sieraden van een gravin uit de Middeleeuwen.

Voorbeeld
Ramez houdt ervan om in zijn vrije tijd op zoek te gaan naar schatten met een metaaldetector. Op een gegeven moment geeft zijn metaaldetector aan dat er iets onder de grond ligt. Ramez begint enthousiast te graven en stuit op een gouden ketting die er heel oud uitziet. Hij geeft zijn vondst netjes aan bij de gemeente. De week na zijn vondst klopt Henny Pietersen aan bij Ramez. Zij heeft in de krant gelezen over zijn vondst en eist haar deel op. De schat was namelijk gevonden op haar grond.

Wanneer er een schat is gevonden, is het natuurlijk de vraag aan wie deze toebehoort. De wet heeft bepaald dat de waarde van de schat in gelijke delen toekomt aan degene die de schat vindt en aan degene op wiens onroerende of roerende zaak het is gevonden. In de bovenstaande situatie moeten Ramez en Henny Pietersen dus delen.

Hoe haal je je eigendom terug?

Wanneer iemand jouw eigendom heeft gevonden zoals in het bovenstaande is aangegeven, wil je dit natuurlijk terughalen. Dit kun je doen door te revindiceren, dit is een juridische term voor het terughalen van je eigendom. In eerste instantie is het een goed idee om degene die jouw eigendom onder zich heeft een brief te sturen, als hij hier niet op ingaat moeten verdere stappen ondernomen worden. Het is heel vervelend wanneer iemand niet reageert op jouw revindicatie en het kan veel zorgen veroorzaken. Het is verstandig om hiervoor advies van een advocaat in te winnen, zodat hij de zorgen van je over kan nemen en de zaak tot een goed einde kan brengen.

Wanneer word je eigenaar door verjaring?

Het is mogelijk om de eigendom van bijvoorbeeld een stuk grond te verkrijgen door verjaring. Verjaring houdt in dat door het verloop van tijd de eigendom overgaat op iemand die eigenlijk in eerste instantie helemaal geen eigenaar was.

Voorbeeld
Merel heeft jaren geleden een stuk grond zonder toestemming in haar bezit genomen. Nu claimt zij dat zij door verjaring eigenaar is geworden van de grond. Kan dit zomaar?

Merel kan op twee manieren eigenaar worden van het stuk grond:

• Verkrijgende verjaring
• Bevrijdende verjaring

Bij verkrijgende verjaring wordt iemand eigenaar doordat hij een zaak 10 jaar onafgebroken in zijn bezit heeft gehad. Deze persoon dient dan te goeder trouw te zijn. Dit zou in de bovenstaande casus inhouden dat Merel al die tijd heeft gedacht dat zij de rechtmatige eigenaar van het stuk grond was.

Bij bevrijdende verjaring geldt er een verjaringstermijn van 20 jaar. In dit geval zou Merel te kwader trouw zijn, wat betekent dat zij wist dat zij geen recht had op het stuk grond maar dat zij het toch in haar bezit genomen heeft. Het is afhankelijk van de omstandigheden van het geval of iemand te goeder of te kwader trouw is. De verjaringstermijnen van beide soorten verjaring beginnen te lopen op de dag dat de zaak in bezit genomen is.

Heb je bijvoorbeeld een zaak 8 jaar in je bezit of wil je weten of jouw bezit wel onafgebroken was? Schakel dan hier de hulp van een advocaat in. Deze kan je verder op weg helpen en duidelijkheid scheppen.

Wanneer wordt iets nagetrokken?

Natrekking is een juridische term die aangeeft dat een zelfstandig onderdeel deel uit gaat maken van een groter geheel. De eigenaar van het grotere geheel wordt door natrekking ook eigenaar van het zelfstandig geheel.

Voorbeeld
Jannik heeft een relatie met Eva en monteert een nieuwe fietsbel op haar fiets. Op een gegeven moment gaat het uit en Jannik eist zijn fietsbel terug. De fietsbel is helaas voor Jannik onderdeel gaan uitmaken van de fiets van Eva. Het is dus zeer onwaarschijnlijk dat hij zijn fietsbel terug gaat krijgen.

In bovenstaand voorbeeld is de fiets van Eva aan te merken als het grotere geheel, de hoofdzaak. De fietsbel is door natrekking een bestanddeel geworden van de fiets.

Natrekking houdt ook in dat alle zaken die op de grond van een ander worden geplaatst, eigendom worden van de ander. Het is in deze situatie echter wel vereist dat de zaken die op de grond geplaatst worden, bedoeld zijn om 'naar aard en inrichting duurzaam ter plaatse te blijven'. Ze moeten dus wel voor langere tijd op de grond staan en daar in principe ook blijven.

Wanneer is er sprake van vermenging?

Een andere manier om eigenaar te worden van zaken, is vermenging. Hierbij gaat het om verschillende zaken die bij elkaar komen, en niet meer te onderscheiden zijn van elkaar.

Voorbeeld
Margriet heeft een kledingwinkel en krijgt de kleding geleverd van haar leverancier, Patrick. Op een dag levert Patrick tien jurkjes voor de collectie van Margriet. Margriet heeft de jurkjes echter na een maand nog steeds niet betaald. Patrick is boos en wil zijn jurkjes terughalen. Eenmaal aangekomen in de winkel van Margiet kan hij niet meer onderscheiden welke tien jurkjes de niet afbetaalde waren, er hangen namelijk ontzettend veel soortgelijke jurkjes in de winkel. Patrick kan zijn eigendom niet aanwijzen.

In bovenstaand voorbeeld is een situatie geschetst waar vermenging op heeft getreden. Patrick kan zijn eigendom niet aanwijzen door deze vermenging en kan zijn eigendom dus niet terughalen, omdat hij niets kan bewijzen. Margriet is door de vermenging eigenaar geworden van de jurkjes. Om dit soort situaties te voorkomen, is het absoluut aan te raden om je eigendommen te labelen en te nummeren, zodat je ze altijd kunt aanwijzen als er verwarring is onstaan. Overigens kan Patrick natuurlijk wel werk maken van de vordering die hij heeft op Margriet, ze moet gewoon betalen! Patrick zal een aanmaning sturen en, als dat niet helpt, een dagvaarding waarmee hij een gerechtelijke incassoprocedure start. 

Wanneer is er een nieuwe zaak onstaan?

Je kunt eigenaar worden van verschillende onderdelen die je hebt gebruikt om een nieuwe hoofdzaak te vormen, dit heet zaaksvorming. Belangrijk hierbij is dat er dus daadwerkelijk een nieuw object gevormd moet worden.

Voorbeeld
Menno is banketbakker en is bezig met een aantal kersentaarten. Hiervoor krijgt hij kersen aangeleverd van zijn leverancier, Rode Kersen B.V. Menno zit echter een beetje krap bij kas, waardoor hij de partij kersen nog niet heeft betaald. Rode Kersen B.V. wil na een tijdje wel geld zien en spreekt Menno aan op zijn betalingsachterstand. In de tussentijd heeft Menno echter de kersentaarten al gebakken en de kersen verwerkt. Hij heeft dus een nieuwe zaak gevormd met onder andere de kersen, namelijk een kersentaart.

In het bovenstaande voorbeeld zie je dat Rode Kersen B.V. geen eigendomsrecht meer heeft op de kersen, omdat de eigendom door zaaksvorming is overgegaan op Reza de banketbakker.

Natrekking, vermenging en zaaksvorming zijn lastige begrippen en soms moeilijk te onderscheiden van elkaar. Het is aan te raden om een gespecialiseerde advocaat in te schakelen wanneer u bijvoorbeeld een geschil heeft over aan wie een zaak nou precies toebehoort.

Wat is het voordeel van het eigendomsvoorbehoud?

Bijna ieder bedrijf heeft in zijn algemene voorwaarden opgenomen dat er een eigendomsvoorbehoud van toepassing is. Dit eigendomsvoorbehoud zorgt ervoor dat wanneer klanten niet betalen, de geleverde zaken eenvoudig weer teruggehaald kunnen worden. De verkoop gebeurt dus onder opschortende voorwaarde. Pas als de klant heeft betaald, wordt hij eigenaar. Dit gaat echter niet altijd op. Wanneer jouw bedrijf diensten levert, heeft het geen zin om het eigendomsvoorbehoud van toepassing te laten zijn. Slechts tastbare zaken, zoals bijvoorbeeld telefoons, zijn vatbaar voor het eigendomsvoorbehoud. Het eigendomsvoorbehoud levert ook interessante juridische gevallen op, wanneer een product dat is geleverd onder eigendomsvoorbehoud, doorgeleverd wordt aan een derde. Het is verstandig om met een advocaat te overleggen wat je in zo’n situatie het beste kunt doen, omdat dit soort kwesties zeer ingewikkeld kunnen zijn.

Wat is de checklist voor overdracht?

Wanneer je bijvoorbeeld je huis wilt verkopen, wil je het huis ook overdragen. Overdracht wil eigenlijk zeggen dat het goed over gaat van de ene naar de andere persoon. Voor de overdracht van goederen zijn verschillende vereisten neergelegd in de wet waaraan voldaan dient te worden:

• Een geldige titel
• Beschikkingsbevoegdheid
• Levering

Wanneer is er sprake van een geldige titel?

Een geldige titel is de rechtsgrond voor een overdracht. Als er geen sprake is van een geldige titel, heeft er dus ook geen overdracht plaatsgevonden. Een voorbeeld van een geldige titel is koop. Als je een goed overdraagt, wil je dat de ontvanger het goed daadwerkelijk inn zijn bezit krijgt. Huur kan dus nooit een geldige titel zijn voor overdracht, omdat je hierbij niet wilt dat de huurder het huis in zijn bezit krijgt.

Wanneer ben je beschikkingsbevoegd?

Om een overdracht te bewerkstelligen, dient de overdrager beschikkingsbevoegd te zijn. De eigenaar van een goed is sowieso beschikkingsbevoegd, terwijl een dief of iemand die het goed leent dit niet is. Er zijn echter uitzonderingen op deze regel. Wanneer de ontvanger van een goed er niet aan hoefde te twijfelen dat de overdrager (in juridische taal: de vervreemder) beschikkingsbevoegd was, heeft er toch een geldige overdracht plaatsgevonden en is de ontvanger eigenaar geworden.

Voorbeeld
Jessica is eigenaresse van de winkel ‘Phones for you’ in een mooi pand in het winkelcentrum van Utrecht, waar mobiele telefoons verkocht worden. Regelmatig steelt zij telefoons, die ze te koop aanbiedt in haar winkel. Richard heeft een nieuwe telefoon nodig en koopt deze bij de winkel van Jessica. Achteraf blijkt dat de telefoon gestolen is.

In bovenstaande situatie is Richard te goeder trouw en dus eigenaar geworden van de telefoon, aangezien hij erop mocht vertrouwen dat Jessica een eerlijke verkoopster was. Dit kon hij onder andere afleiden uit het feit dat de telefoon in een mooie, professionele winkel verkocht werd en de winkel in een winkelcentrum in de binnenstad gevestigd was. De oorspronkelijke eigenaar van de telefoon kan dus niet bij Richard aankloppen en de telefoon terughalen.

Wanneer is een goed geleverd?

Onder de levering van een goed wordt meestal de feitelijke bezitsverschaffing verstaan. Het is onder andere mogelijk om onroerende goederen, roerende goederen en zelfs vorderingen te leveren.

Hoe werkt het eigendomsrecht in de praktijk van advocaten?

Het eigendomsrecht is, zoals je uit het voorgaande af kunt leiden, een rechtsgebied waar je veel mee in aanraking komt in het dagelijks leven. Als je bijvoorbeeld een pak sinaasappelsap koopt bij de supermarkt, heeft deze handeling al betrekking op het eigendomsrecht. Het eigendom van het pak sinaasappelsap gaat op jou over zodra je afgerekend hebt bij de kassa en het pak mee naar huis neemt. De supermarkt is dan geen eigenaar meer.

Eigendom is dan ook het meest omvattende recht dat je kan hebben. Het eigendomsrecht is absoluut, dat wil zeggen dat het in te roepen is tegen iedereen in de samenleving. De persoon die het eigendomsrecht heeft, kan zowel een natuurlijke persoon als een rechtspersoon (B.V. bijvoorbeeld) zijn. Eigendom houdt niet slechts eigendom van de hoofdzaak in, maar ook van alle bestanddelen. Een bestanddeel kan bijvoorbeeld een wiel van een auto zijn. Omdat dit wiel een bestanddeel is van de auto, valt het ook onder het eigendom van de eigenaar van de auto. Eigendomsrechten hebben betrekking op zowel onroerende als roerende zaken. Onroerende zaken zijn bijvoorbeeld een huis of een fabriek. Een voorbeelden van roerende zaken zijn bijvoorbeeld een tafel en stoelen.

Wat is het verschil tussen eigendom en bezit?

In het spraakgebruik worden de begrippen eigendom en bezit vaak door elkaar gebruikt. Dit kan verwarring opleveren wanneer er gekeken dient te worden naar de juridische betekenis van deze begrippen, aangezien ze allebei iets heel anders betekenen. Wanneer je eigenaar bent van een zaak, heb je zoals gezegd het meest omvattende en absolute recht op deze zaak. Niemand mag jou in beginsel storen in het genot van je eigendom. Wanneer je bezitter bent, heb je de feitelijke macht over een zaak. Je houdt het goed voor jezelf, maar je weet dat je niet de eigenaar bent.

De beperkingen op het eigendomsrecht

Eigendom is helaas geen allesomvattend recht waar geen enkele beperking op rust. Eigendom kan namelijk beperkt worden door eigendomsrechten van anderen, regels van ongeschreven recht en wettelijke voorschriften.

Voorbeeld
Een klassiek voorbeeld is het eigendomsrecht op een stuk grond. Klaas heeft een mooie achtertuin bij zijn huis. Hij beslist wie er mogen zijn en wat er gebeurt met deze grond. Klaas woont in een woonwijk en heeft twee buren, Frans en Kees. Op een dag besluit Klaas om twee koeien te kopen en deze te houden op zijn stuk grond. De koeien zorgen voor een enorme stank en loeien de hele dag door. Hij veroorzaakt op deze manier hinder voor Frans en Kees, die niet meer rustig in de tuin kunnen zitten. Dit is in strijd met de regels van het ongeschreven recht. Daarnaast is het mogelijk dat het houden van koeien in de achtertuin in strijd is met wettelijke voorschriften.

Eigendomsrecht en advocaat

Zit je na het lezen van deze tekst nog vol vragen en wil je graag antwoorden horen van een specialist op het gebied van het eigendomsrecht? Wij kunnen je koppelen aan een advocaat die voldoet aan jouw wensen!

Plaats direct je vraag