Plaats direct je vraag

Hoger beroep en advocaat

Beroep en hoger beroep volgen op de beslissing op bezwaar. Net als de bezwaarschriftprocedure kun je ook de beroepsprocedure zelf doorlopen. Je bent in de procedure met betrekking tot beroep niet verplicht om een advocaat in te schakelen. Voor een ondernemer kunnen er echter grote financiële belangen bij het besluit van een bestuursorgaan betrokken zijn, waardoor het inschakelen van een gespecialiseerde advocaat wel verstandig is. Een advocaat kan ervoor zorgen dat de kans op een succesvolle (hoger) beroep aanzienlijk toeneemt. Het is bijvoorbeeld van groot belang dat al in het begin van de procedure de juiste gronden worden aangevoerd. Deze kun je later vaak niet meer aanvullen. De rechter mag vaak bij zijn uitspraak in (hoger) beroep geen rekening meer houden met gronden die niet reeds in de bezwaarschriftprocedure naar voren zijn gebracht. Een advocaat heeft ervaring met het voeren van procedures en kan goed inschatten welke gronden voor een geslaagd (hoger) beroep van belang zijn. Het bestuursrecht en het bestuursprocesrecht zijn bovendien complexe rechtsgebieden, waarbij het van belang is dat je je aan de geldende termijnen houdt en je tot de juiste rechterlijke instantie wendt. De processuele kant is in het bestuursrecht van groot belang. Deze regels zijn neergelegd in de Algemene wet bestuursrecht.

Voorbeeld
Jansen doet een vergunningaanvraag bij de gemeente. Wanneer deze aanvraag wordt afgewezen, gaat hij in bezwaar. In de beslissing op bezwaar blijft de gemeente bij het oorspronkelijke besluit. Jansen wil het er niet bij laten zitten en gaat na 8 weken in hoger beroep. Zijn beroep wordt niet- ontvankelijk verklaard. De beslissing van het bestuursorgaan staat vast.

In bovenstaand voorbeeld wordt duidelijk hoe belangrijk de termijnen in het bestuursrecht zijn. Het op tijd inschakelen van een advocaat met kennis van de Algemene wet bestuursrecht is daarom vaak van groot belang voor een succesvolle procedure.

Hoe gaat de beroepsprocedure en in (hoger) beroep gaan in zijn werk?

Als je het niet eens bent met de beslissing op bezwaar die door het bestuursorgaan is genomen, dan kun je in (hoger) beroep gaan. Je moet in beginsel dus eerst in bezwaar gaan voordat je in (hoger) beroep kunt. Je gaat in (hoger) beroep door middel van een beroepschrift. Een beroepschrift moet worden ondertekend, bevat naam en adres van de indiener, kent een omschrijving van het besluit waartegen het beroep gericht is en noemt de gronden van het beroep (art. 6:5 Awb). Je legt hierin uit dat je het niet eens bent met de beslissing op bezwaar en waarom je het er niet mee eens bent. Je kunt ook aangeven wat volgens jou de beslissing van de rechter zou moeten zijn. Je verzoekt de rechter dus om de beslissing op bezwaar geheel of gedeeltelijk te vernietigen en een nieuw besluit te nemen. Heb je schade geleden door de beslissing van het bestuursorgaan? Dan kun je in het beroepschrift ook om schadevergoeding vragen. Je moet dan wel aan kunnen tonen dat je schade hebt geleden en hoe groot die schade is. Voor het toekennen van een schadevergoeding is bovendien alleen plaats indien de rechter je (deels) gelijk geeft. Je kunt ook om een vergoeding van de proceskosten vragen.

Indien je beroep instelt, blijft de genomen beslissing van kracht. Om te voorkomen dat je hierdoor grote schade lijdt of er onherstelbare gevolgen optreden, kun je een voorlopige voorziening aanvragen bij de rechter. De voorzieningenrechter schorst dan de beslissing van het bestuursorgaan. Pas als de beroepsprocedure is afgerond, treedt het besluit dan in werking.

Voorbeeld
Een café wordt op last van de burgemeester per direct gesloten. De eigenaar van het café is het hier totaal niet mee eens en leidt hierdoor grote schade. Door de voorzieningenrechter te vragen om een voorlopige voorziening te treffen kan het café open blijven totdat op het bezwaarschrift of beroepschrift is beslist.

De rechter behandelt jouw beroepschrift en vraagt alle relevante stukken op bij het bestuursorgaan. Meestal zal de bestuursrechter een beslissing nemen na een zitting. Beide partijen worden uitgenodigd om op zitting te verschijnen. Tijdens de zitting kun je jouw standpunt toelichten en de rechter kan jou vragen stellen. Ook het bestuursorgaan krijgt de kans om zijn zienswijze naar voren te brengen. De zitting is meestal openbaar. Je hoeft niet te verschijnen op zitting, maar dit is wel verstandig, omdat de rechter anders zonder jouw inbreng beslist. Je kunt ook getuigen of deskundigen naar de zitting laten komen. Dit dien je een week voor de zitting aan te kondigen bij de rechtbank en de wederpartij.

De rechter kan in sommige gevallen ook zonder zitting uitspraak doen. Soms behandelt de rechter de zaak schriftelijk, dus alleen op basis van de stukken. Dit gebeurt in de volgende situaties:

• De rechter is kennelijk onbevoegd: een andere rechterlijke instantie moet de zaak behandelen.
• Het beroep is kennelijk niet-ontvankelijk: je hebt het beroep te laat ingediend of het griffierecht niet betaald.
• Het beroep is kennelijk ongegrond: in dat geval is het duidelijk dat er geen andere uitkomst zal zijn. Bijvoorbeeld omdat het volgens de wet niet anders kan.
• Het beroep is kennelijk gegrond: als de beslissing kennelijk onrechtmatig is.

Ben je het niet eens met een beslissing van de rechter zonder zitting? Dan kun je of in verzet of in hoger beroep gaan. Je kunt in verzet gaan als je geen toestemming hebt gegeven voor een behandeling op basis van de stukken (zonder zitting). Je dient dan een verzetschrift in bij de rechter. De termijn hiervoor is zes weken. Indien je verzet slaagt, dan zal de rechter de zaak alsnog verder behandelen en een zitting gelasten. Tijdens de zitting kun je jouw hoger beroep toelichten.

Als je wel toestemming hebt gegevens voor alleen een schriftelijke behandeling, maar je het niet eens bent met de beslissing, dan kun je in hoger beroep gaan. Je gaat in hoger beroep bij de rechterlijke instantie die in de uitspraak staat vermeld. Lees de uitspraak dus altijd goed door. Een advocaat kan je helpen een uitspraak van de rechter beter te begrijpen en jouw kansen voor een geslaagd hoger beroep inschatten.

Welke uitspraak kan de rechter doen?

De rechter doet, vaak na behandeling op zitting, een uitspraak op het hoger beroep. Als de rechter het bestuursorgaan in het gelijk stelt, blijft de beslissing op bezwaar in stand. Je hebt dan geen recht op schadevergoeding. Indien de rechter van mening is dat er wel degelijk bezwaren kleven aan de beslissing van het bestuursorgaan, dan kan hij de beslissing op bezwaar vernietigen. Gaat de rechter over tot vernietigen van de beslissing op bezwaar, dan dient het bestuursorgaan in beginsel zelf een nieuwe beslissing te nemen. Deze beslissing hoeft niet volledig in overeenstemming te zijn met jouw bezwaren tegen het eerdere besluit. Indien je opnieuw niet tevreden bent met de beslissing van het bestuursorgaan, dan staat weer de bezwaar en beroepsprocedure open. De bestuursrechter kan echter ook zelf een inhoudelijk besluit nemen. De rechter kan mondeling of schriftelijk uitspraak doen. Een mondelinge uitspraak kan direct aan het einde van de zitting zijn. Een schriftelijke uitspraak doet de rechter meestal binnen 6 weken na de zitting. Tijdens de zitting kan de rechter ook besluiten om een tussenuitspraak te doen, waarbij het bestuursorgaan in de gelegenheid wordt gesteld om een gebrek in het besluit te herstellen.

Ben je het niet eens met de uitspraak van de rechter? Dan kun je hoger beroep instellen.

Wat is de beroepstermijn bij (hoger) beroep?

Het beroepschrift moet je in beginsel binnen zes weken na de beslissing op bezwaar versturen. In sommige situaties geldt echter een andere beroepstermijn. De termijn bij ziektewetzaken is bijvoorbeeld twee weken. Lees de beslissing op bezwaar altijd goed door. Hierin staat wat jouw rechten en plichten zijn. Bijvoorbeeld binnen welke termijn en bij welke rechterlijke instantie je beroep dient in te stellen.

Dien je het beroepschrift te laat in? Dan wordt het niet inhoudelijk behandeld door de rechter. Het (hoger) beroep wordt dan niet- ontvankelijk verklaard. De beslissing op bezwaar staat dan vast. Als je meer tijd nodig hebt om het beroepschrift op te stellen, dan kun je een zogenaamd pro forma beroepschrift sturen. Hierin vermeld je dat je in beroep gaat en waarom je hiervoor meer tijd nodig hebt. Je kunt later jouw gronden dan nog aanvullen. Een advocaat kan je helpen bij het opstellen van een (pro forma) beroepschrift.

Kan ik ook rechtstreeks beroep instellen?

In beginsel dien je eerste de bezwaarschriftprocedure te doorlopen, voordat je in (hoger) beroep kunt gaan. In sommige gevallen kun je het bestuursorgaan die de beslissing heeft genomen echter verzoeken om in te stemmen met een rechtstreeks beroep. Dit doe je in je bezwaarschrift. Een verzoek tot rechtstreeks beroep kan worden gehonoreerd als de kwestie bijvoorbeeld niet gaat over feiten, maar zuiver juridisch is, en het al vaststaat dat je er samen met het bestuursorgaan niet uit gaat komen. Als het bestuursorgaan ermee instemt, kun je een beroepschrift indienen bij de rechter. Je dient dan bij het beroepschrift ook de instemming van het bestuursorgaan mee te sturen.

Ook als het bestuursorgaan niet op tijd een beslissing neemt op een aanvraag of bezwaarschrift kun je rechtstreeks in (hoger) beroep. De rechter zal dan beoordelen of het bestuursorgaan tijdig heeft beslist en of je recht hebt op een dwangsom. Dit is een geldbedrag dat je krijgt als het bestuursorgaan niet op tijd een beslissing heeft genomen. Voordat je hier recht op hebt, moet je het bestuursorgaan in gebreke stellen. Dit doe je door een brief te sturen waarin staat dat de beslistermijn is verstreken. De overheid heeft dan twee weken de tijd om alsnog een beslissing te nemen. Gebeurt dat niet, dan kun je de dwangsom vorderen.

Bij welke rechterlijke instantie kan ik terecht?

Uitgangspunt is dat je (hoger) beroep instelt bij de bestuursrechter van de rechtbank in het gebied waar je woont. Soms moet je echter naar een andere rechterlijke instantie. Waar je terecht komt, is afhankelijk van waar jouw zaak over gaat. De rechtbank behandelt zaken die gaan over uitkeringen, belastingen of vergunningen. Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) behandelt zaken die te maken hebben met mededinging (verboden prijsafspraken), tarieven van medische specialisten en landbouwsubsidies. De Centrale Raad van Beroep (CRvB) behandelt zaken die te maken hebben met sociale zekerheid, bijstand en ambtenarenrecht. Bij de Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (RvS) kun je terecht bij onderwerpen op het gebied van het milieu of de ruimtelijke ordening.

Het is dus van belang om goed in de gaten te houden of je bij de juiste instantie in beroep gaat. Bij welke rechterlijke instantie je terecht kan, staat vaak ook vermeld in de beslissing op bezwaar.

Wat zijn de kosten van een beroepsprocedure?

Aan de bezwaarschriftprocedure zijn geen kosten verbonden. In beroep of hoger beroep moet je echter griffierecht betalen, omdat je de zaak door een rechter laat behandelen. De griffierechten moeten binnen vier weken aan de griffie zijn betaald. Betaal je niet of te laat? Dan wordt jouw beroep niet- ontvankelijk verklaard. Het beroep wordt dan niet inhoudelijk behandeld. Hoe hoog dit bedrag is is afhankelijk van jouw zaak. Griffierecht voor hoger beroep is hoger dan voor beroep. Als de rechter jou in het gelijk stelt, kun je het griffierecht terug krijgen. De tegenpartij (het bestuursorgaan) wordt dan veroordeeld in de proceskosten.

Naast het griffierecht kun je in beroep ook denken aan kosten voor een advocaat, mediator of gerechtsdeurwaarder indien je die inschakelt. Met een advocaat kunnen afspraken gemaakt worden over de kosten. Niet iedere advocaat hanteert dezelfde tarieven. Vaak kan een advocaat wel een inschatting maken van de kosten. Kun je de kosten van een advocaat niet betalen? Dan kan het zijn dat je in aanmerking komt voor een toevoeging/gesubsidieerde rechtsbijstand. De hoogte hiervan is afhankelijk van je inkomen en vermogen.

Ben je het niet eens met een uitspraak van de bestuursrechter?

Als je het niet eens bent met een uitspraak van de rechter, dan kun je in hoger beroep gaan. In de uitspraak staat bij welke hogere rechterlijke instantie dit kan. De rechterlijke instanties in hoger beroep zijn:

• De Centrale Raad van Beroep: sociaal zekerheidsrecht en ambtenarenrecht
• De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State: milieu, ruimtelijke ordening, bouwzaken en kapvergunningen
• Het College van Beroep voor het Bedrijfsleven: sociaal economisch bestuursrecht, zoals de mededingingswet

Hoger beroep instellen kan binnen 6 weken na de uitspraak van de rechter. Heb je meer tijd nodig? Dan kun je een voorlopig beroepschrift indienen, om te voorkomen dat de termijn voor het indienen van beroep verloopt. Meestal heb je dan nog 4 weken de tijd om de gronden van het hoger beroep aan te voeren. In hoger beroep is de behandeling van de zaak vaak op zitting. Je ontvangt een uitnodiging om op deze zitting te verschijnen. Ook deze zitting is openbaar. Op de zitting kun je jouw standpunten toelichten. Het is verstandig om je hierbij te laten vertegenwoordigen door een advocaat gespecialiseerd in het bestuursrecht. Je bent hiertoe niet verplicht, maar het is wel verstandig om je goed te laten adviseren over jouw kansen in hoger beroep.

Leg direct je vraag voor aan een advocaat