Legitieme portie
Kinderen hebben een sterke positie binnen het erfrecht. Een kind heeft, onafhankelijk van de relatie met zijn of haar ouder(s) en ondanks eventuele onterving in elk geval recht op de zogenaamde ‘legitieme portie’. De legitieme portie kan alleen uit geld bestaan en is pas opeisbaar op het moment dat de langstlevende echtgenoot overleden is. In principe bestaat de legitieme portie uit de helft van hun erfdeel. Kinderen kunnen zelf bepalen of ze een beroep willen doen op de legitieme portie.
Voorbeeld
De ouders van Kim en Nina hebben in hun testament vastgelegd dat al hun geld bij overlijden naar het goede doel gaat. Ze vinden dat hun dochters het goed genoeg hebben. Kim en Nina kunnen in dit geval aanspraak maken op de legitieme portie. In dit geval zou dit ¼ van de erfenis zijn, de helft van de helft.
Mag een echtgenoot het deel van de kinderen opmaken?
Wanneer iemand overlijdt, wordt zijn of haar echtgenoot automatisch eigenaar van het achtergebleven vermogen. In het geval van een extreem uitgavenpatroon kunnen de kinderen ingrijpen om hun kindsdeel te beschermen: ze kunnen via de rechter een verzoek tot bewind voering van het vermogen indienen. Een dergelijk verzoek wordt echter alleen ten uitvoering gelegd als kan worden aangetoond dat de echtgenoot “als gevolg van geestelijke of lichamelijke toestand niet meer in staat is ten volle de vermogensrechtelijke belangen zelf waar te nemen”.
Onterven
Ouders kunnen ervoor kiezen om hun kind te onterven. Dit houdt in dat je uit het testament wordt gehaald en nergens meer recht op hebt, uitgezonderd van de legitieme portie (zie hierboven). Om een kind te onterven moet je naar de notaris. Er bestaat geen verplichting om het kind op te hoogte te brengen van de onterving.
Erven zonder testament? Het kan ook zijn dat de overledene geen testament heeft gemaakt. In dat geval bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Er zijn vier groepen erfgenamen: - Kinderen en echtgenoot / geregistreerd partner - Ouders, broers en zussen - Grootouders - Overgrootouders Deze groepen geven de volgorde van erfgenamen volgens de wet aan. Op het moment dat er van de ene groep nog erfgenamen zijn, kunnen de daaropvolgende groepen geen erfdeel opeisen. In het geval dat er geen enkele erfgenaam meer is, dan gaat de erfenis naar de Staat der Nederlanden.
Stiefkind als erfgenaam?
Het gebeurt tegenwoordig steeds vaker dat een huwelijk eindigt in een echtscheiding. Als een ouder dan opnieuw hertrouwt, hoe zit het dan met de erfenis t.o.v. eventuele stiefkinderen? Een samengesteld gezin maakt de regels omtrent een erfenis niet gemakkelijker. Een kind erft in principe geen geld van zijn stiefouders, tenzij stiefouder dit graag wil. In dat geval kan het stiefkind in een testament als erfgenaam worden benoemd.
Erfenis stiefouder?
Het kan gebeuren dat een ouder die opnieuw hertrouwd is eerder overlijdt dan de stiefouder van het kind. In dat geval zou men denken dat de stiefouder de eerste erfgenaam is, maar dit is niet helemaal waar. De wetgever heeft in dit geval de positie van het kind versterkt. Op het moment dat een ouder komt te overlijden heeft een kind zogenaamde ‘wilsrechten’. Wilsrechten zijn niet hetzelfde als de legitieme portie. Het verschil is dat een kind met zijn wilsrecht kan eisen van zijn stiefouder dat bepaalde goederen (roerend of onroerend) ter waarde van het erfdeel van het kind worden aangewezen en in eigendom worden overgedragen aan het kind. De stiefouder krijgt dan het vruchtgebruik van deze zaken.
Heb je vragen over een erfenis of testament?