Bij het laatst genoemde kunnen snel conflicten ontstaan. Ter voorkoming wordt vaak in een testament een executeur benoemd. Wat is een executeur? Heb je deze nodig? En wie moet je dan tot executeur benoemen?

Plaats direct je vraag

Een advocaat en een executeur

Een executeur is gericht op het verdelen van de boedel en het voldoen van de schulden, zoals uiteindelijk een erfbelasting. Iedereen kan tot executeur benoemd worden, mits de persoon niet failliet is, niet handelingsonbekwaam (te denken valt aan een minderjarige) of onder bewind is gesteld. Een vader kan zijn dochter benoemen, een zus kan haar man benoemen en een moeder kan een advocaat vragen. Het enige vereiste is de voorafgaande toestemming die gevraagd moet worden aan de beoogde executeur. Een executeur wordt daarmee aansprakelijk, waardoor het aanvaarden van dit verzoek een goede afweging met zich meebrengt. De vragen die hierbij spelen zijn bijvoorbeeld; wat zijn de gevolgen van aanvaarden of weigeren? Of wat zijn de voorwaarden van het executeurschap? Wat de voorwaarden zijn hangt af van het soort executeur. Er wordt namelijk een onderscheid gemaakt tussen;

• Begrafenisexecuteur
• Beheersexecuteur
• Executeur-afwikkelingsbewindvoerder

De verschillen die deze executeurs met zich meebrengen heeft uiteindelijk het meeste effect op de verantwoordelijkheid en daarmee de aansprakelijkheid van de executeur. 

Executeur testamentair weigeren of aanvaarden?

De benoeming van een executeur geschiedt door het opnemen van een bepaling in een testament. Hieruit blijkt de formaliteit al van het executeurschap. Aangezien deze functie een grote bevoegdheid met zich meebrengt, zal deze ook aanvaard of gewezen moeten worden. Het is mogelijk dat de erflater zijn testament heeft opgesteld, zonder dat dit bij de executeur bekend is gemaakt. Hierdoor wordt het aanvaarden of weigeren pas uitgesteld tot na het overlijden van de erflater. De aanvaarding of weigering kan mondeling of schriftelijk geschieden, maar kan tevens ook uit handelingen blijken. Stel dat jij als aangewezen executeur al begonnen bent met het aanpassen van verzekeringen of het opzeggen van abonnementen, kan hieruit afgeleid worden dat jij je positie als executeur aanvaard.

Meestal is de benoemde executeur een bekende van de overledene. Hierdoor wordt er meestal te snel aanvaard en heerst er een groot vertrouwen tussen de executeur en de erfgenamen. Echter dient een executeur te beseffen dat er een grote verantwoordelijkheid over de nalatenschap ontstaat. De erfgenamen zijn vanaf het moment van overlijden minder verantwoordelijk of de executeur nu aanvaard of weigert. Deze verantwoordelijkheid kan een rol gaan spelen op het moment dat je als executeur aansprakelijk wordt gesteld voor achtergehouden vermogen. De vraag is dan; hebben de erfgenamen of de executeur dit achtergehouden? Dit kan oplopen tot een groot conflict. Tevens kan de relatie tussen executeur en erfgenamen op gespannen voet komen te staan omdat er een miscommunicatie ontstaat waarom de executeur nog niet tot verdeling overgaat.

De positie van een executeur kan dus een centraal punt zijn binnen een conflict over de erfenis. Hierdoor dient een executeur een goede afweging te maken over het aanvaarden of weigeren. Tijdens deze afweging kan hij zich laten adviseren door een advocaat. Je mag als executeur de tijd nemen om er over na te denken tenzij de erfgenamen of belanghebbende de rechter hebben verzocht om een termijn te stellen. Een rechter zal tevens een rol gaan spelen op het moment dat de executeur besluit zijn functie niet te willen uitvoeren. De kantonrechter heeft de bevoegdheid om de erfgenamen gezamenlijk te verplichten tot het afwikkelen van de nalatenschap. Na deze uitspraak kunnen de erfgenamen ook met vragen komen te zitten.

Een testamentair executeur fraudeert

Gezien het feit een executeur het beste overzicht heeft over het vermogen van de overledene en ook de toestemming heeft deze te verdelen, wordt hij hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de handelingen die hij verricht. Indien de erfbelasting niet op juiste wijze wordt voldaan, zal de executeur aansprakelijk worden gesteld, niet de nabestaanden. Een executeur heeft daarnaast de mogelijkheid om het geld dat hij onder zich houdt op dat moment, voor zichzelf te houden. Dit is echter niet te goeder trouw. Dit is vergelijkbaar met bewindvoering. Hierbij dien je een rekening en verantwoording af te leggen. Dit wordt gedaan ter controle van het vermogen van de onder bewind gestelde. De bewindvoerder heeft namelijk de mogelijkheid om van het geld van zijn cliënt op zijn vakantie te gaan, maar dat is natuurlijk niet de bedoeling. Bij een executeur is er geen verplichting tot controle. Dit zorgt ervoor dat het fraude gevoeliger is. De executeur kan tijdens het verdelen van de erfenis vaststellen hoeveel het vermogen is dat verdeeld zal worden. Hij kan hierbij bijvoorbeeld een gedeelte achterhouden en in zijn vakantie naar Zuid-Afrika investeren.

Echter is er ook een mogelijkheid dat het lijkt dat de executeur een vermogen heeft achtergehouden om bijvoorbeeld de erfbelasting wilde ontwijken, maar dat hij dit niet bewust heeft gedaan.

Voorbeeld
Antje en Bertie hebben een half jaar geleden afscheid moeten nemen van hun moeder. In het testament van hun moeder is een goede vriend, een belastingadviseur, benoemd tot executeur. Op het moment dat Antje en Bertie een belastingbrief krijgen met een oproep over de erfbelasting, willen ze er zo snel mogelijk vanaf. Ze vullen hem samen in en sturen hem terug. Achteraf blijkt dat enkele vermogensrechtelijke zaken niet zijn ingevuld op het belastingformulier. De executeur wordt aangesproken door de Belastingdienst op het ontduiken van belasting. De executeur hoort echter voor de eerste keer dat er een oproep is gedaan tot het opgeven van erfbelasting. Hij maakt in de rechtszaak met behulp van de getuigenverklaring van Antje en Bertie duidelijk dat hij niet op de hoogte was van het ingevulde formulier.

De executeur wordt hier te goeder trouw geacht. Dit betekent dat hem geen verwijt kan worden gemaakt over het achterhouden van een gedeelte van het vermogen.

Het kindsdeel bij de executeur

Een kindsdeel is een vordering op de nalatenschap. In een situatie waarbij geen executeur is benoemd, zul je als kind een vordering krijgen op bijvoorbeeld de langstlevend of andere erfgenamen. Aangezien het volledige vermogen in de handen van de executeur komt ten behoeven van een verdeling, dient een kind zijn vordering binnen 5 jaar in te dienen bij de executeur. Maar waar moet een kind zijn vordering indienen als binnen deze 5 jaar het vermogen al verdeeld is en de executeur zijn werkzaamheden beëindigd heeft?

Een kind zal dan zijn vordering bij de erfgenamen moeten indienen, want de executeur kan niet meer gedagvaard worden. Hij is immers niet meer aansprakelijk. Hier ontstaat echter een probleem. De executeur dient er voor te zorgen dat alle vorderingen worden voldaan. Het kindsdeel behoort hier ook toe. De taak beëindigd officieel pas nadat het vermogen volledig is verdeeld en vorderingen zijn voldaan. Dat een kindsdeel dus gevorderd wordt bij de executeur is hierdoor het meest logisch. Hij heeft al die tijd ook het meeste zicht gehad op het vermogen. Het risico dat de executeur bewust een kindsdeel niet voldoet, wordt tevens vergroot indien hij beseft dat hij niet meer aansprakelijk kan worden gehouden nadat zijn werkzaamheden zijn beëindigd. Hierdoor is het verstandig om het kindsdeel bij de executeur te vorderen, ondanks dit geen basis meer heeft in de wet, maar hierbij ook de erfgenamen aan te schrijven. De erfgenamen hebben op het moment dat de werkzaamheden van een executeur eindig het verdeelde vermogen onder zich.

Uit bovenstaande volgt dat het vorderen van het kindsdeel complex kan worden als er een executeur betrokken was bij de verdeling. Wil jij duidelijkheid? Plaats hier dan je opdracht en kom in contact met een gespecialiseerd erfrecht advocaat die jou kan bijstaan tijdens het vorderen van je kindsdeel.

De vergoeding bij een testamentair executeur

Een executeur zal zijn functie niet gratis uitoefenen. Aangezien er risico’s aan zijn functie verbonden zijn, is het ook logisch dat er een vergoeding tegenover staat. De vergoeding die hiervoor is bepaald staat in de wet beschreven. Er wel echter wel mogelijk om van deze wettelijke vergoeding af te wijken. De wettelijk beschreven vergoeding is 1% van het vermogen op het moment van overlijden van de erflater. Denk dus bij een vermogen van €100.000,- aan een vergoeding van €1.000,- . Naast deze wettelijke vergoeding kunnen er nog in overleg vergoedingen worden toegevoegd;

• Onkostenvergoeding
• Belastingvergoeding
• Uur tarief van een professioneel executeur

Een onkostenvergoeding ontstaat op het moment dat de executeur veel moet reizen, postzegels koopt en het plegen van telefoontjes. Dit zal dan meestal uit de erfenis worden voldaan. Een belastingvergoeding wordt toegekend omdat de werkzaamheden worden gezien als een resultaat van overige werkzaamheden die belast worden. De kosten die een executeur binnen zijn werkzaamheden maakt, zoals telefoon en reiskosten zijn van de belasting aftrekbaar. Het betalen van deze belastingvergoeding wordt niet meegewogen in de verrekening van de erfbelasting.

Je kunt een ieder als executeur aanwijzen, maar vaak is het een verstandige keuze om een rechtelijk persoon te benoemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een advocaat. Zij weten de gevolgen en kennen de regels met betrekking tot een verdeling van de nalatenschap. Aangezien zij als professioneel executeur worden bestempeld, is het gebruikelijk dat zij een vergoeding in verhouding met hun uurtarief in rekening brengen. Dit dient in het testament te zijn opgenomen.

Uitbetaling geschiedt na afronding van de werkzaamheden. In het testament kan hier een uitzondering op gemaakt worden, maar in een normale situatie wordt er vanuit gegaan dat er eerst een controle moet plaatsvinden. Deze controle bestaat uit een verantwoording die door de executeur wordt afgelegd en de nabestaande die hierop wel of geen akkoord zullen geven.

Executeur testamentair ontslaan

Een executeur wordt in een testament benoemd, dus er bestaat een mogelijkheid dat de erfgenamen uiteindelijk ontevreden zijn over de werkwijze van de executeur. Het is mogelijk dat hij bijvoorbeeld veel fouten maakt en dat deze fouten er toe leiden dat het vertrouwen in de executeur afneemt. Nadat iemand is overleden, wil je als erfgename(n) niet meteen betrokken zijn bij een verdeling van de nalatenschap. Een executeur zal echter meteen te werk gaan. Hierdoor is een vertrouwensband van groot belang. Het zijn immers (emotioneel) kostbare goederen die verdeeld dienen te worden. Andersom is het ook van groot belang dat de executeur niet zomaar aan de kant wordt gezet. Hij/zij is immers door de overledene benoemd met het oog op het feit dat de verdeling zonder problemen zal geschieden. Aangezien er belangen van meerdere partijen bij betrokken zijn en omdat een executeur in een notariële akte is benoemd, dient een rechter het besluit te nemen of een executeur ontslagen zal moeten worden. De beslissing tot ontslag volgt enkel als de relatie tussen executeur en erfgename(n) zodanig verstoord is en dat hiervoor gewichtige redenen zijn. Een gewichtige reden is bijvoorbeeld het achterhouden van een gedeelte van het vermogen of de verdeling op geheel eigen wijze laten geschieden en niet op grond van de bepalingen in het testament.

Waarom een advocaat?

Een advocaat is bekend met de verschillende procedures. Zo geldt er bij het aanvechten van een testament een andere procedure dan het ontslaan van een executeur. Een advocaat zal een verdedigingstactiek samen met jou opstellen en het bewijs verzamelen wat er nodig is. Binnen het erfrecht zijn vaak eisen gesteld ten aanzien van de verdeling van de nalatenschap, erfbelasting of het opstellen van een testament. Advocaten zijn bekend met deze eisen en kunnen vaak al geld besparen door te stellen dat een procedure geen winst zal brengen. Het tegenovergestelde is natuurlijk ook mogelijk; met een procedure zou je als erfgename winst kunnen behalen omdat er niet aan de vereisten is voldaan.

Zie je door de advocaten het bos niet meer? Geen idee hoe je jouw probleem moet aanpakken?

Plaats direct je vraag