Leg direct je vraag voor aan een advocaat

Wat is een civiele procedure?

Een civielrechtelijke procedure is een procedure omtrent geschillen tussen burgers. De overheid is hierbij in principe niet betrokken, tenzij ze als civiele partij optreden. Civiele procedures gaan bijvoorbeeld over een huurgeschil, een echtscheiding of een arbeidsgeschil.
Er zijn twee soorten civiele procedures:

• Dagvaardingsprocedure: Deze procedure start met een dagvaarding van de eiser aan de gedaagde. Een dagvaarding is een officiële schriftelijke oproep aan iemand om voor de rechter te verschijnen.
• Verzoekschriftprocedure: Dit is een minder zware procedure die vaak wordt gebruikt bij zaken omtrent het personen- en familierecht, maar ook in zaken omtrent het arbeidsrecht. Er wordt in dergelijke zaken gesproken van een verzoeker en een verweerder. De procedure begint met het indienen van een verzoekschrift bij de rechter.

Voorbeeld
Bas is op staande voet ontslagen. Hij wil dit ontslag aanvechten. Daarom dient hij een verzoek tot vernietiging van het gegeven ontslag op staande voet in.

Moet ik een advocaat inschakelen bij een civiele procedure?

Bij een civiele procedure is het niet in alle gevallen verplicht om een advocaat in te schakelen, het hangt af van de situatie:

• Kantonrechter: Bij een procedure die aanhangig wordt gemaakt bij de kantonrechter is het niet verplicht om een advocaat in te schakelen. Dit komt omdat de kantonrechter kleinere zaken behandeld waarbij de vordering minder dan 25.000 euro is.
• Civiele rechter: Bij alle andere civiele procedures, zoals zaken met vorderingen hoger dan 25.000 euro moet wel een advocaat worden ingeschakeld. Ook bij zaken in het familierecht is het inschakelen van een advocaat verplicht. Een advocaat inschakelen is in dergelijke zaken wel verplicht omdat het gaat om grotere vorderingen of omdat de onderwerpen van de zaken gevoeliger zijn.

Toch is het bij kleinere zaken waarin het inschakelen van een advocaat niet verplicht is verstandig om een advocaat in te schakelen. In een civiele procedure gelden vaak complexe regels die soms moeilijk te begrijpen zijn. Een advocaat kent deze regels goed en weet hoe hij hiermee om moet gaan. Daarnaast kan een advocaat je beter helpen om een rechter ervan te overtuigen dat jij in je recht staat en kan hij je uitleggen hoe een civiele procedure werkt. 

Hoe verloopt een dagvaardingsprocedure?

Je kunt terecht bij de kantonrechter wanneer het gaat om een vordering van maximaal 25.000 euro. Voor vorderingen hoger dan 25.000 euro of voor zaken over familierecht kan je bij de civiele rechter terecht. Het grote verschil is dat in een procedure bij de kantonrechter een advocaat niet verplicht is terwijl bij de civiele rechter een advocaat wel verplicht is.

Je start de procedure met een dagvaarding. Een dagvaarding is een officiële schriftelijke oproep aan iemand (de gedaagde) om voor de rechter te verschijnen. In een dagvaarding staat wat je vordert (eis) en waarom je dat vordert en wanneer de gedaagde voor de rechter moet verschijnen. Daarnaast is het de bedoeling dat er bewijsstukken aan de dagvaarding worden toegevoegd.

Nadat de dagvaarding is verstuurd is het de bedoeling dat de gedaagde hierop reageert. De gedaagde kan laten weten dat hij het eens is met de dagvaarding. In dat geval kan je er proberen samen uit te komen voor de datum dat de zaak voor de rechter komt (zittingsdatum) zodat de procedure op tijd kan worden ingetrokken en er geen proceskosten betaald hoeven te worden. Wanneer je het niet eens bent met de dagvaarding kun je verschillende dingen doen:

• Schriftelijk reageren: Je kunt de rechter een brief sturen waarin je reageert op de dagvaarding. Deze brief heet de conclusie van antwoord. Hierin noem je jouw standpunt en de bewijzen voor dit standpunt dienen te worden bijgevoegd. Ook kan je in een brief een tegenvordering doen als je een vordering hebt op de partij die de rechtszaak is gestart. Een advocaat kan je goed helpen bij het duidelijk verwoorden van jouw standpunten en het aanvoeren van de juiste argumenten en bewijzen. Een conclusie van antwoord moet uiterlijk de dag voor de zitting binnen zijn bij de rechtbank. Wanneer je meer tijd nodig hebt om een conclusie van antwoord te schrijven kan je uitstel aanvragen bij de rechtbank.

• Mondeling reageren: In het geval dat je mondeling wilt reageren op de dagvaarding kan je jouw standpunt tijdens de zitting aan de rechter vertellen. Het is handig om bewijsmateriaal paraat te hebben tijdens de zitting om aan de rechter te geven. Een advocaat kan hierbij helpen door het woord voor jou te doen en zo duidelijk en onderbouwd mogelijk jouw standpunt te verwoorden. 

• Niet reageren: Wanneer je niet reageert en niet naar de zitting komt zal de rechter twee weken later toch uitspraak doen. Dit heet dan een verstekvonnis. Dit is vaak niet verstandig want bij een verstekvonnis wordt meestal de persoon die de rechtszaak is gestart in het gelijk gesteld. Als je voor de datum waarop een verstekvonnis wordt gewezen alsnog reageert kan het verstek worden gezuiverd.

Tijdens de eerste zitting beslist de rechter hoe de procedure verder zal verlopen. Er kan een schriftelijke ronde plaatsvinden waarbij eerst de eiser reageert op het verweer van de gedaagde, waarna de gedaagde hier weer op kan reageren. Na deze schriftelijke procedure kan de rechter een aantal dingen besluiten:

• Tussenvonnis: Dit is een vonnis waarin de rechter vraagt om schriftelijk bewijs van de partijen of waarin de rechter besluit dat hij graag een getuige of deskundige wil horen.
• Zitting: De rechter besluit dat er een zitting komt waarin beide partijen aanwezig moeten zijn.
• Eindvonnis: De rechter doet meteen uitspraak en sluit daarmee de zaak.

Wanneer er na de schriftelijke ronde een zitting plaatsvindt zal de rechter aan het eind van die zitting bekendmaken wanneer hij uitspraak doet. Dit is meestal 4 weken na de zitting. Wanneer je het niet eens bent met de uitspraak kan je in hoger beroep en in cassatie. Wanneer er een verstekvonnis is gewezen kan je hiertegen in verzet. 

Hoe verloopt een verzoekschriftprocedure?

Een verzoekschriftprocedure begint niet met een dagvaarding maar met een verzoekschrift aan de rechter. Bij welke rechter je het verzoek moet indienen hangt af van het onderwerp van het verzoek.

• Kantonrechter: Als je verzoek gaat over het ontbinden van een arbeidsovereenkomst, curatele, bewind of mentorschap moet je het verzoek indienen bij de kantonrechter.
• Civiele rechter: Je kan bij de civiele rechter terecht voor verzoeken omtrent echtscheidingen en alimentatie.

De procedure start wanneer je het verzoekschrift naar de rechter hebt verzonden. Bij dit verzoekschrift kan je bewijsstukken voegen die te maken hebben met je verzoek en die je verhaal ondersteunen.

Na ontvangst van het verzoekschrift zal de rechter de partijen oproepen voor een zitting. Wanneer je het niet eens bent met het verzoekschrift van de tegenpartij kan je een verweerschrift indienen. Tijdens de zitting behandelt de rechter de zaak en meestal wordt binnen 3 weken na de zitting een uitspraak gedaan.

De uitspraak van de rechter in een verzoekschriftprocedure is een beschikking. Deze beschikking is in principe bindend, maar hierop zijn uitzonderingen. Zo is de uitspraak van de rechter in een ontbindingsprocedure van een arbeidsovereenkomst bijvoorbeeld niet bindend.

De uitspraak van de rechter moet voldoende gemotiveerd zijn. Als je het niet eens bent met de beschikking kan je alleen in hoger beroep en cassatie. Verzet is niet mogelijk tegen een beschikking. Hoger beroep moet uiterlijk 3 maanden na de eindbeschikking ingesteld zijn bij het hof.

Wanneer kan ik een kort geding aanspannen?

Een kortgedingprocedure is een versnelde procedure. Je kunt een kort geding aanspannen wanneer je snel een uitspraak wilt. Ook een kortgedingprocedure begint met een dagvaarding. Wanneer je een kort geding aanvraagt bij de kantonrechter is een advocaat niet verplicht. In een kort geding bij de civiele procedure is het verplicht voor de persoon die het kort geding start (eiser) om een advocaat in te schakelen. De tegenpartij is niet verplicht om een advocaat in te schakelen.

Als je het eens bent met de dagvaarding van het kort geding is het van belang om er voor de zittingsdatum met de eiser uit te komen zodat de procedure kan worden ingetrokken en geen proceskosten hoeven te worden betaald. Ben je het niet eens met de dagvaarding dan kan je dit tijdens de zitting aan de rechter vertellen.

In een kortgedingprocedure worden over het algemeen geen getuigen gehoord tijdens de zitting. Na de zitting doet de rechter meestal binnen 2 weken uitspraak. Deze uitspraak is een voorlopig oordeel. Deze uitspraak geldt totdat de rechter in een vervolgprocedure een definitieve uitspraak doet.

Nadat het voorlopige vonnis in de kortgedingprocedure is gegeven kunnen partijen verschillende dingen doen:

• Je doet niks en legt je bij het vonnis neer: In dit geval wordt het voorlopige vonnis tijdens de kortgedingprocedure als eindoordeel geaccepteerd.
• Je start een uitgebreide bodemprocedure: Dit is dan de vervolgprocedure. Dit is een dagvaardingsprocedure bij de kantonrechter. De rechter behandelt de zaak dan als een nieuwe zaak.

Wanneer je het niet eens bent met het vonnis van de kantonrechter in de bodemprocedure kan je in hoger beroep en in cassatie wanneer de zaak gaat over een vordering van meer dan 1.750 euro. Wanneer de rechter een verstekvonnis heeft uitgesproken kan je hiertegen in verzet.

Wat zijn de kosten van het starten van een civiele procedure?

De kosten bij een civiele procedure kunnen bestaan uit:

• Griffierechten: Dit zijn de kosten die je betaalt om een procedure te starten
• Deurwaarder: Om een partij te dagwaarden is een deurwaarder nodig die de dagvaarding aflevert.
• Advocaat: De kosten voor een advocaat zijn afhankelijk van welke advocaat je inschakelt en of je in aanmerking komt voor een vergoeding van de advocaatkosten omdat je een laag inkomen hebt.
• Deskundigen en getuigen: Als je zelf getuigen of deskundigen wilt inschakelen kan dit geld kosten.

De kosten van een civiele procedure betaal je meestal zelf. Het kan echter zo zijn dat de rechter besluit dat de verliezende partij (een deel) van de proceskosten moet betalen die de andere partij heeft gemaakt. De kosten die betaald moeten worden kunnen de kosten van een advocaat en de griffierechten zijn.

Ik heb een advocaat nodig maar ik heb hier geen geld voor, wat kan ik doen?

Wanneer je kan aantonen dat je een laag inkomen hebt is het mogelijk dat je in aanmerking komt voor vergoeding van de advocaatkosten. Dit heet gesubsidieerde rechtsbijstand of een pro-deo advocaat. Of je hiervoor in aanmerking komt wordt bepaald door de Raad voor de rechtsbijstand. De Raad kijkt hierbij naar de hoogte van je inkomen en vermogen twee jaar vóór het huidige jaar waarin je gesubsidieerde rechtsbijstand aanvraagt.

Het aanvragen van gesubsidieerde rechtsbijstand dient te worden gedaan door een advocaat of mediator. Je kunt zelf geen gesubsidieerde rechtsbijstand aanvragen.

Je betaalt altijd een eigen bijdrage wanneer je verzoek voor gesubsidieerde rechtsbijstand is toegewezen. Hoe hoog de eigen bijdrage is hangt af van de hoogte van je inkomen. Hoe hoger je inkomen hoe hoger de eigen bijdrage die betaalt moet worden.

Plaats opdracht