Plaats direct je vraag

Wat doet een advocaat?

Wanneer je in een strafrechtelijke procedure betrokken bent geraakt is het verstandig om een advocaat in te schakelen. Het is overigens niet verplicht om een advocaat in te schakelen in een strafrechtelijke procedure.

Allereerst kan een advocaat ervoor zorgen dat tijdens het vooronderzoek al jouw rechten in acht worden genomen. Een advocaat is waarschijnlijk beter op de hoogte van de geldende regels en weet waar je recht op hebt. Op deze manier kan een advocaat ervoor zorgen dat het vooronderzoek eerlijk en voorspoedig verloopt. Een advocaat mag bijvoorbeeld aanwezig zijn bij het verhoor van jou maar ook bij het verhoor van eventuele getuigen. Dit kan voordelig zijn omdat een verhoor nog weleens intimiderend of lang kan zijn. Het is dan fijn om een expert in de buurt te hebben die je kan bijstaan.

Daarbij helpt een advocaat met de voorbereiding van de rechtszitting en kan een advocaat tijdens de zitting het woord voor je doen. Ook tijdens de zitting gelden er regels die soms ingewikkeld kunnen zijn en heb je een hoop rechten waar je misschien niet altijd volledig van op de hoogte bent. Een advocaat zal zorgen dat jouw rechten tijdens de zitting worden gewaarborgd.

Voorbeeld
Frank is verdachte in een strafzaak. Hij wordt verhoord en tijdens het verhoor wordt er behoorlijk veel druk op Frank uitgeoefend om te zorgen dat Frank bekent dat hij schuldig is. Gelukkig is de advocaat van Frank aanwezig bij het verhoor om het woord voor Frank te doen op moeilijke momenten en hem wijst op zijn zwijgrecht om te zorgen dat Frank geen onnodige informatie geeft die tegen hem gebruikt kan worden. 

Wanneer moet ik een advocaat inschakelen?

Wanneer je betrokken raakt bij een strafrechtelijke procedure en graag bijstand wilt van een advocaat is het verstandig om vrijwel direct nadat je een dagvaarding hebt ontvangen een advocaat in te schakelen. Hoe eerder je advocaat betrokken is in de procedure hoe meer een advocaat voor je kan betekenen.

Hoe verloopt een strafrechtelijke procedure?

In een strafrechtelijke procedure staan de verdachte en het Openbaar Ministerie (OM) tegenover elkaar als partijen. Dit in tegenstelling tot een civielrechtelijke procedure waarin twee burgers tegenover elkaar staan. Wanneer je verdacht wordt van het plegen van een strafbaar feit wordt er in eerste instantie een vooronderzoek gedaan. Dit onderzoek wordt geleid door het OM. Tijdens dit onderzoek worden bewijzen verzameld en op basis daarvan wordt besloten of je voor de rechter moet verschijnen. Wanneer er wordt besloten door de Officier van Justitie dat je voor de rechter moet verschijnen betekent dit dat je wordt vervolgd door het Openbaar Ministerie.

Als je voor de rechter moet verschijnen ontvang je een dagvaarding. In een dagvaarding staat beschreven waarvan je wordt verdacht en wanneer en voor welke rechtbank je moet verschijnen. Ook wordt vermeld door welke rechter je zaak wordt behandeld. Er zijn verschillende soorten rechters:

• Kantonrechter: Hier worden zaken omtrent lichte strafbare feiten behandeld. Dit worden ook wel overtredingen genoemd. Voorbeelden van overtredingen zijn vandalisme en verkeersovertredingen.
• Politierechter: Deze rechter behandelt lichte misdrijven. Misdrijven zijn ernstiger dan overtredingen. Zaken behandeld door de politierechter gaan vaak over diefstal, mishandeling, oplichting en bedreiging.
• Meervoudige Kamer: Hier worden ernstigere strafzaken behandeld. De meervoudige kamer bestaat uit drie rechters omdat het belangrijke en ingewikkelde zaken zijn. Zaken die hier worden behandeld kunnen bijvoorbeeld gaan over moord, doodslag of ernstige geweldsdelicten.

Het is niet verplicht om aanwezig te zijn bij de zitting. Je kan er ook voor kiezen om alleen je advocaat aanwezig te laten zijn bij de zitting. Daarvoor is het wel van belang om je advocaat te machtigen. Als zowel jij als je advocaat niet aanwezig zijn tijdens de zitting zal de rechter een verstekvonnis wijzen. Dit houdt in dat er een uitspraak wordt gedaan zonder buiten jouw aanwezigheid om. Dit is vaak onverstandig, omdat je zo geen invloed hebt op de uitspraak van de rechter en de kans dus vergroot wordt dat de uitspraak nadelig voor je zal zijn.

De kantonrechter en de politierechter doen na de zitting vaak direct uitspraak. De meervoudige kamer daarentegen doet meestal niet direct uitspraak. Omdat de meervoudige kamer uit meerdere rechters bestaat moeten de rechters eerst met elkaar overleggen voordat ze tot een uitspraak kunnen komen. Er wordt daarom vaak twee weken na de zitting uitspraak gedaan door de meervoudige kamer.

Er zijn verschillende soorten uitspraken mogelijk:

• Vrijspraak: Als niet bewezen kan worden dat je een strafbaar feit hebt begaan volgt vrijspraak.
• Straf of maatregel: Als bewezen wordt dat je een strafbaar feit hebt begaan wordt, afhankelijk van de ernst van het strafbare feit, een straf of maatregel opgelegd zoals bijvoorbeeld een boete, een taakstraf of een gevangenisstraf.
• Ontslag van alle rechtsvervolging: Een dergelijke uitspraak volgt wanneer wel bewezen is dat je een strafbaar feit hebt begaan, maar je dit bijvoorbeeld hebt gedaan uit zelfverdediging. In dat geval ben je niet strafbaar.

Als je het niet eens bent met de uitspraak van de rechter kan je in hoger beroep en in cassatie. Hoger beroep moet uiterlijk twee weken na de uitspraak zijn ingesteld bij de griffie van de rechtbank. Een advocaat kan je helpen bij het instellen van hoger beroep.

Ik ben onterecht gedagvaard, wat kan ik doen?

Ben je ervan overtuigd dat het niet klopt dat je gedagvaard bent? Dan is het belangrijk om zo snel mogelijk bezwaar aan te tekenen tegen de dagvaarding. Bezwaar maken moet binnen 8 dagen nadat je de dagvaarding ontvangen hebt. In het bezwaarschrift moet je duidelijk omschrijven waarom je het niet eens bent met de dagvaarding en wat jij vindt dat de rechtbank moet beslissen omtrent je bezwaar. Vermeld verder je naam, adres en zaaknummer. Het bezwaarschrift moet worden opgestuurd naar de rechtbank waar jouw zaak wordt behandeld. Dit staat in de dagvaarding.

De rechter kan beslissen om de strafzaak niet voor te zetten of om de strafzaak gewoon voort te zetten op de plaats en tijd die in de dagvaarding vermeld staan.

Ik kan niet aanwezig zijn op de vermelde zittingsdatum in de dagvaarding, wat nu?

Het kan natuurlijk gebeuren dat je vanwege ziekte of een andere reden niet aanwezig kan zijn bij de zitting. In dat geval kan je vragen om uitstel van de zitting. Dit kan je advocaat ook voor je doen. Uitstel kan je aanvragen bij de griffie van de rechtbank en wordt alleen toegekend als je een goede reden hebt om uitstel aan te vragen.

Wat is een strafrechtelijk vooronderzoek?

Een vooronderzoek is het onderzoek dat voorafgaat aan een eventuele zitting in de rechtbank. Wanneer iemand ervan wordt verdacht dat hij een strafbaar feit heeft gepleegd wordt een vooronderzoek gestart. Het onderzoek staat onder leiding van het OM. Tijdens het onderzoek ben je als verdachte object van onderzoek. Dit betekent

Hoe verloopt een rechtszitting?

Tijdens de zitting zal de rechter je wat vragen stellen en je de mogelijkheid geven om een mondelinge toelichting te geven. Je kan er ook voor kiezen om je advocaat het woord te laten doen. Bij een zitting zijn naast jij en je advocaat ook nog andere partijen aanwezig:

Het openbaar ministerie: Het OM is de aanklager vanuit de staat. Dit is de tegenpartij van de verdachte.

• Getuigen: Soms zijn er ook getuigen aanwezig, maar dit is niet altijd het geval. Getuigen kunnen worden gehoord door de rechter om zo meer informatie te verkrijgen zodat de rechter de zaak beter kan beoordelen.
• Deskundigen: Soms worden deskundigen ingeschakeld omdat de rechter informatie wil over een onderwerp waarvan hij zelf onvoldoende kennis heeft.
• Tolk: Als je als verdachte niet goed Nederlands spreekt wordt er een tolk geregeld die je bijstaat.
• Slachtoffer: Het slachtoffer mag aanwezig zijn bij de zitting, maar dit hoeft niet.

Tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak moet de rechter enkele vragen beantwoorden:

• Is het ‘wettig en overtuigend’ bewezen dat je het feit gepleegd hebt?
• Is het feit strafbaar gesteld in de wet?
• Ben jij strafbaar?
• Welke straf moet er worden opgelegd?

Wanneer heb ik recht op een pro-deo advocaat?

Een pro-deo advocaat is een advocaat die (gedeeltelijk) wordt betaald door de overheid omdat de persoon die rechtsbijstand nodig heeft geen advocaat kan betalen. Dit wordt ook wel gefinancierde rechtsbijstand genoemd. Om in aanmerking te komen voor rechtsbijstand van een pro-deo advocaat hangt dus af van je inkomen. De Raad voor de Rechtsbijstand beslist hierover en kijkt bij de beoordeling hiervan naar je inkomen in het ‘peiljaar’. Het peiljaar is je inkomen en vermogen twee jaar vóór je aanvraag voor gefinancierde rechtsbijstand.

Voorbeeld
Petra is betrokken geraakt in een strafrechtelijke procedure en wil daarom een advocaat inschakelen. Ze heeft alleen te weinig geld om een advocaat te kunnen betalen. Daarom doet ze een aanvraag voor gefinancierde rechtsbijstand bij de Raad voor de Rechtsbijstand op 14 juni 2021. Bij de beoordeling van de aanvraag van Petra zal de Raad kijken naar het inkomen en vermogen van Petra in 2019.

Hoe hoog je inkomen en vermogen maximaal mag zijn om in aanmerking te komen voor gefinancierde rechtsbijstand hangt ervan af of je alleenstaand bent of samenwoont:

• Alleenstaanden hebben recht op rechtsbijstand als inkomen en vermogen (ook wel: het verzamelinkomen) niet meer bedragen dan €28.600.
• Gehuwden/samenwonenden hebben recht op rechtsbijstand als inkomen en vermogen niet meer bedragen dan €40.400.

Wanneer je in aanmerking komt voor gefinancierde rechtsbijstand moet je nog wel de eigen bijdrage betalen. Hoe hoog dit bedrag is hangt af van de hoogte van je inkomen.

Plaats direct je vraag​​​​​​​