Dit zijn delicten die gericht zijn op iemands eigendom of bezit. Hier kunnen vele zaken onder vallen, zoals apparatuur in een woning of simpelweg geld. Lees verder om te weten wat het verschil tussen diefstal en fraude is.

Leg direct je vraag voor aan een advocaat

Het is verstandig, als je slachtoffer bent van diefstal of fraude, maar ook wanneer je verdacht wordt van een van deze delicten, om contact met een advocaat op te nemen. De advocaat kan je helpen om te bepalen wat je moet doen.

Wat is diefstal?

Diefstal is een misdrijf. Het delict diefstal staat in artikel 310 van het Wetboek van Strafrecht. Er zijn meerdere bestanddelen die een delict maken tot diefstal:

• Er moet sprake zijn van een 'goed' - een juridische term voor een soort product. Voorbeelden hiervan zijn fietsen, computers en elektriciteit; 
• Dit goed moet van iemand anders zijn. Je kunt niet je eigen bezittingen stelen;
• Het goed moet worden weggenomen. Dit is de kern van diefstal;
• De wegnemer heeft als doel het goed zich toe te eigenen. Dit het verschil met lenen. Bij lenen wordt het goed weer teruggegeven, dat is bij diefstal niet het geval; 
• Het wegnemen van het goed moet wederrechtelijk zijn - d.w.z. zonder toestemming. Je kunt niet van diefstal spreken wanneer een goed mag worden weggenomen van de eigenaar.  

Er zijn ontzettend veel soorten diefstal. Om de verschillende soorten te categoriseren wordt er een algemeen onderscheid gemaakt. Ten eerste is er de eenvoudige diefstal. Dit is diefstal waarbij er alleen een goed is weggenomen. Deze categorie wordt minder zwaar gestraft, hierover later meer.

Een voorbeeld van een eenvoudige diefstal: zakkenrollen
Arie staat in een drukke tram. Hij ziet dat de meneer voor hem zijn portemonnee in zijn broekzak heeft zitten. Arie zit krap bij kas en kan wat extra geld gebruiken. Tijdens een bocht botst hij ‘per ongeluk’ tegen de meneer aan en pakt zijn portemonnee. Deze steekt hij snel in eigen zak en gaat de eerstvolgende halte de tram uit, voordat de meneer er achter komt dat hij zijn portemonnee mist.

De tweede categorie is de gekwalificeerde diefstal. Hier wordt er ook een goed weggenomen, maar is er naast de diefstal nog sprake van verzwarende omstandigheden. Je kunt hierbij denken aan het gebruik van geweld, het plegen van diefstal met meerdere personen of het gebruik van wapens bij een diefstal.

Een voorbeeld van een gekwalificeerde diefstal: een overval
Ellie en Sara hebben een overval gepland op de plaatselijke juwelierswinkel. Rond etenstijd lopen zij onherkenbaar de zaak binnen, gewapend met een pistool. Ze eisen van de juwelier dat hij alle horloges en de inhoud van de kassa aan hen meegeeft.

Welke straffen staan er op diefstal?

Diefstal is een misdrijf. De rechter zal daarom beslissen over de straf die wordt gegeven. Hij neemt daarbij meerdere factoren mee, waarop hij zijn beslissing baseert. De rechter zal rekening houden met de omstandigheden van het specifieke geval. Een eenvoudige diefstal heeft een maximale straf van vier jaar detentie (in de gevangenis) of een geldboete van maximaal €18.500,-. Er hoeft niet altijd sprake te zijn van een boete of een gevangenisstraf, de rechter mag ook een werkstraf opleggen.

Voor gekwalificeerde diefstal staat een hogere straf. Dit komt door de verzwarende omstandigheden die dit delict met zich meebrengt. Voor een gekwalificeerde diefstal staat maximaal zes jaar gevangenis of een geldboete van €74.000,-. Deze straf wordt - bijvoorbeeld - opgelegd wanneer de diefstal gepleegd is met meerdere personen, wanneer er ’s nachts wordt gestolen uit een woning of wanneer er door middel van inbraak toegang is verschaft tot de goederen. Hoger wordt de straf als er sprake is van diefstal waarbij geweld gebruikt is of en gedreigd is met geweld. Heeft dit geweld de dood tot gevolg, dan zal de maximale straf vijftien jaar detentie zijn.

De rechter kijkt dus per geval naar de (verzwarende) omstandigheden. Is een verdachte vaker veroordeeld voor diefstal? Dan wordt dit recidive genoemd. Ook dit is een verzwarende omstandigheid. Verderop in de tekst vind je meer informatie over recidive. Naast verzwarende omstandigheden bestaan er ook verlichtende omstandigheden. Zo is een poging tot diefstal ook strafbaar, maar zal minder zwaar gestraft worden dan bijvoorbeeld een daadwerkelijke inbraak of overval.

Heb ik een advocaat nodig wanneer ik verdacht word van winkeldiefstal?

Winkeldiefstal is een brede categorie onder de diefstal. Of je een advocaat nodig hebt hangt erg af van (de waarde van het) product dat je hebt gestolen en of je al vaker een dergelijk delict hebt gepleegd. Heb je voor het eerst uit een winkel gestolen, dan kan het goed zijn dat het Openbaar Ministerie je een schikkingsvoorstel doet. Dit houdt in dat je een bepaald bedrag betaalt en dat daarmee de zaak afgedaan wordt. In dit geval kom je niet bij de rechter en is het niet nodig om een advocaat te raadplegen. Wordt er geen schikkingsvoorstel gedaan of weiger je dit, dan bestaat de mogelijkheid dat je moet voorkomen. In dat geval is het wel aan te raden om de expertise van een advocaat te raadplegen. Heb je vaker dan eens gestolen uit een winkel? Dan is er sprake van recidive. Je straf kan hoger worden. De hulp inschakelen van een advocaat is erg verstandig. Schakel via ons direct de hulp in van een geschikte advocaat.

Wat is poging tot diefstal?

Het proberen van het plegen van een misdrijf is ook strafbaar. Dit wordt de ‘poging tot’ genoemd. Een belangrijke voorwaarde voor een poging is dat er wel begonnen is aan de diefstal, maar dit is mislukt. Let op: je kunt niet veroordeeld worden voor de gedachte dat je een diefstal wilt plegen! Alleen een gedachte is dus niet voldoende, er moet echt wat gedaan zijn wil je strafbaar zijn.

De maximale straf voor een poging tot diefstal is 2/3e van de maximale straf van het voltooide delict.

Wat is recidive?

Zoals eerder beschreven is recidive het vaker hebben gepleegd van hetzelfde misdrijf. De rechter neemt dit mee in de beoordeling van de straf. De rechter zal kijken hoe vaak je al diefstal hebt gepleegd en of sprake is van soortgelijke delicten of afzonderlijke delicten. 

Voorbeeld soortgelijke delicten
Bert uit Kerkrade steelt een mannengeur bij de drogisterij. Het was spannend, dat stelen, maar het beviel hem goed. Drie weken later besluit hij om dit nog een keer te doen bij een andere drogisterij. Na een aantal weken zijn deze geurtjes op en steelt hij opnieuw een geurtje.

Voorbeeld afzonderlijke delicten
Annie heeft voor langere tijd elektriciteit afgetapt. Dit is een vorm van diefstal. Daarnaast heeft een keer enkele laptops weggenomen. Deze twee vormen van diefstal verschillen erg van elkaar en daarom zullen ze afzonderlijk worden beoordeeld door de rechter.

Het is belangrijk om te onderzoeken of er sprake is van soortgelijke of juist afzonderlijke delicten. Voor soortgelijke delicten wordt gekeken of ze als één voortgezette handeling kunnen worden gezien. Bij afzonderlijke delicten kan de straf hoger zijn. Voor elke diefstal worden de straffen bij elkaar opgeteld en dat is je definitieve straf. Heb je al eens een diefstal gepleegd en heb je binnen vijf jaar na die veroordeling weer een diefstal gepleegd? Dan kan je straf met maximaal 1/3 worden verhoogd.

Kosten van bijstand van een advocaat

Heb je een diefstal gepleegd? Vraag je je af in welke categorie deze diefstal valt en welke consequenties je kunt verwachten? Dan is het verstandig een advocaat om raad te vragen. Dit lijkt een grote stap, maar deze is belangrijk om te zetten. Wanneer je goede rechtsbijstand niet kunt betalen, is het ook mogelijk om een pro deo advocaat te krijgen. Deze advocaat helpt je gratis (op basis van gesubsidieerde rechtsbijstand) bij je proces. Zo kun je toch een ervaren advocaat krijgen die jou kan helpen. Wil je weten of je in aanmerking komt voor pro deo rechtsbijstand? Neem dan nu contact op, wij helpen je zoeken naar een geschikte advocaat. Ook voor pro deo advocaten kun je bij ons terecht.

Wat is fraude?

Waarschuwingen over ‘phishing’ komen steeds vaker voor in een reclameblok. Phising - oplichting via internet, bijv. via vervalste e-mails - is een vorm van fraude. Fraude is een vermogensdelict. Het grote verschil met diefstal is dat bij diefstal iets wordt weggenomen, terwijl bij fraude de situatie anders wordt voorgedaan dan deze eigenlijk is. Vaak doet een persoon zich voor als iemand anders met als doel (financieel) voordeel te verkrijgen. Fraude is een soort bedrog en wordt in spreektaal ook wel oplichting genoemd.

Er zijn veel manieren om fraude te plegen, voorbeelden hier van zijn:

• Verzekeringsfraude;
• Internetfraude; 
• Valsheid in geschrifte. 

Artikel 326 van het Wetboek van Strafrecht beschrijft fraude. Er moet aan verschillende vereisten zijn voldaan, wil er sprake zijn van fraude.

• Er moet iemand zijn die zich anders voordoet dat hij is. Denk aan het gebruik van een valse naam; 
• Dit moet met het oogmerk zijn om zichzelf voordeel te geven van zijn actie. Vaak gaat dit om geld. 

Welke straf staat er op fraude?

In het wetsartikel van fraude wordt als algemene straf een maximale straf van vier jaar detentie of een geldboete van maximaal €76.000,- gegeven. Zoals gezegd zijn er vele soorten van fraude, waarbij de rechter - per geval - een passende straf zoekt. Het is daarom zo dat bij een specifiek soort fraude een andere straf opgelegd kan worden dan in het algemene artikel in de wet wordt beschreven.

Er worden een aantal categorieën van veelvoorkomende fraude gegeven met een uitleg over de bijbehorende straf.

Verzekeringsfraude en de gevolgen hiervan

Het plegen van verzekeringsfraude heeft als doel om de verzekeraar op het verkeerde spoor te zetten om hier een financieel voordeel uit te halen. In deze categorie vallen ook mensen die eenmalig een frauderende zaak hebben. Er zijn maar weinig mensen die ‘professioneel’ verzekeringsfraudeur zijn.

Voorbeelden verzekeringsfraude

• Nikki heeft op vakantie haar fotocamera laten vallen. Omdat ze verzekerd is, kan ze de kosten voor een nieuwe camera declareren. Echter, ze declareert een andere, duurdere camera dan die ze had. De verzekering keert hierdoor meer geld uit.
• Tim rijdt per ongeluk tegen een paaltje aan. Er is flinke schade aan zijn bumper. Wanneer hij de schade wil declareren bij zijn verzekeraar komt hij er achter dat hij niet is verzekerd voor deze schade. Voordat hij het declaratieformulier naar zijn verzekeraar stuurt, past hij zijn polis aan. Na een week doet hij uiteindelijk toch de declaratie van de schade aan zijn bumper. Nu dekt de verzekering de schade wel.

Verzekeringsfraude lijkt mogelijk onschuldig, maar kan ernstige gevolgen hebben. Deze vorm van fraude staat niet specifiek in het Wetboek van Strafrecht, maar er zou wel een vordering tot oplichting kunnen worden ingesteld door degene bij wie je gefraudeerd hebt. In eerste instantie zal de verzekeraar bij het vermoeden van fraude de schadeclaim niet uitkeren. Ook kan zij ervoor kiezen de verzekeringspolis per direct stop te zetten. Bij grote fraude kan er aangifte worden gedaan. Dit zal een claim van bedrog of oplichting zijn. In zo een situatie kan de strafmaat flink oplopen.

Internetfraude

Het internet is niet meer uit ons leven weg te denken. Het kan daarom niet anders dat ook criminelen dit weten. Het internet kan zeer anoniem zijn, waardoor frauderen gemakkelijker wordt.

Voorbeelden internetfraude

• Bella ziet op Facebook een advertentie van een nieuwe laptop. Dit spreekt haar erg aan en ze neemt direct contact op met de verkoper. De verkoper vraagt Bella of ze direct kan betalen, dit doet ze. De laptop wordt nooit geleverd en Bella kan op geen enkele manier meer in contact komen met de verkoper. 
• Armand ontvangt een e-mail die op het eerste gezicht afkomstig lijkt van zijn bank. Er staat in dat zijn internetbankieren is geblokkeerd. Als hij per direct zijn gegevens, waaronder zijn rekeningnummer en pincode, naar de bank stuurt, zullen zij er voor zorgen dat de blokkade wordt opgeheven. Even later blijkt dat er veel geld van zijn rekening is afgeschreven.

De straffen die voor internetfraude staan kunnen variëren van een geldboete tot een gevangenisstraf of een combinatie van meerdere (voorwaardelijke) straffen.

Valsheid in geschrifte

Het ‘vervalsen van documenten’, zo wordt valsheid in geschrifte in de volksmond genoemd. Dit gebeurt door een document te wijzigen en aan te passen, waarna je deze als echt en onvervalst gaat gebruiken. Het bekendste voorbeeld is een vervalst paspoort, maar je kunt ook denken aan diploma’s of getuigschriften.

Voorbeeld valsheid in geschrifte
Joost heeft een sollicitatie gezien voor zijn droombaan. Hij heeft echter geen diploma’s. Via internet koopt hij een vervalst diploma en laat deze zien op zijn sollicitatie. Op basis hiervan krijgt hij de baan.

Er is een verschil tussen het vervalsen van een document en het gebruiken van een vervalst document. Beide gevallen zijn wel strafbaar. De maximale straf voor valsheid in geschrifte is zes jaar gevangenisstraf of een geldboete van maximaal €78.000,-.

Kan ik als slachtoffer van fraude geld terug krijgen?

Als je slachtoffer bent van fraude kan dit zorgen voor (veel) financiële en ook emotionele schade. Je wilt ten eerste dat het geld terugkomt. Dit kun je wellicht afdwingen bij de rechter. Voordat een zaak bij de rechter komt, moet er aangifte gedaan worden. Je zou recht kunnen hebben op een schadevergoeding. Wees er op voorbereid dat een oplichter vaak geen geld (meer) heeft, dus dat de oplichter geen schadevergoeding kan betalen.

Plaats direct je vraag