Wanneer is sprake van een geweldsdelict? Wanneer is het raadzaam om een advocaat in de arm te nemen? En welke gevolgen brengt dit met zich mee?

Plaats direct je vraag

Geweldsdelicten en advocaat

Naast diefstal en fraude, beide vermogensdelicten, kent het strafrecht ook de categorie geweldsdelicten. Moord en doodslag vallen hieronder, maar ook vernieling, stalking, bedreiging of belediging. Hier geldt: hoe zwaarder het delict, hoe hoger de staf – beginnend bij een kleine geldboete en oplopend tot een levenslange gevangenisstraf. Dat je verdachte bent in een dergelijke strafzaak is één, maar er moet voldoende bewijs zijn wil het daadwerkelijk tot een veroordeling komen. Bij de bewijsvoering speelt een advocaat een belangrijke rol. Ben jij partij in een geweldsdelict?

Wat te doen als je slachtoffer of getuigen bent van geweld?

Bij een geweldsdelict zijn altijd meerdere partijen betrokken. De verdachte en het slachtoffer uiteraard; en in sommige gevallen zal er ook een getuige betrokken zijn bij het delict. Bij alle partijen rijzen vragen: wat zijn mijn rechten? Heeft het zin om me te laten bijstaan door een advocaat?

Verdachte
De verdachte heeft de mogelijkheid om te zwijgen vanaf het moment van aanhouding. De politie mag jou, ondanks dat ze je wellicht willen verhoren, niet dwingen om te spreken. Naast het recht om te zwijgen bestaat er ook het recht op een advocaat. Dit is van belang om jouw procespositie te versterken. Aangezien je vanaf het moment van aanhouding verdachte bent, is het raadzaam om vanaf dat moment een advocaat in de arm te nemen.

Slachtoffer
Stel dat je schade hebt geleden als slachtoffer. Dan heb je er belang bij om deze schade te vorderen en te verhalen op de persoon die het geweldsdelict heeft gepleegd. Een advocaat kan je hierbij helpen. Een advocaat kan je ook bijstaan als je hebt besloten om je te beroepen op je spreekrecht. Dat wil zeggen dat je als slachtoffer de mogelijkheid krijgt om je verhaal te doen.

Getuige
Als je als getuige bent betrokken bij een geweldsdelict, dan is het in bepaalde gevallen ook raadzaam om juridisch advies in te winnen. Een getuige wordt geacht altijd de waarheid te spreken en te verschijnen indien dat verzocht wordt. De wet geeft hier enkele uitzonderingen op. Het inwinnen van juridisch advies is, voornamelijk door deze uitzonderingen, raadzaam.

De uitzonderingen waarop gedoeld wordt, zijn voornamelijk situaties waarin je als getuige een beroep kunt doen op het verschoningsrecht. Dit verschoningsrecht zorgt ervoor dat je wordt vrijgesteld van de plicht om te getuigen. Het verschoningsrecht wordt voornamelijk toegepast bij partners of kinderen van de verdachte.

Dus wil je je procespositie versterken, de schade vorderen of wil je weten of je verplicht ben om als getuige een verklaring af te leggen? Win dan juridisch advies in bij een advocaat.

Geweldsdelicten herkennen

Je vraagt je wellicht af; wat is nu een geweldsdelict? Voorbeelden van strafbare feiten die als geweldsdelict worden gekwalificeerd zijn mishandeling, huiselijk geweld, euthanasie door onbevoegde, dierenmishandeling, openlijke geweldpleging, etc.

Een handeling kwalificeren als geweldsdelict kan tevens als er enkel gedreigd wordt dat het delict uitgevoerd gaat worden. Het volgende voorbeeld geeft dit duidelijk weer.

Je wilt je boodschappen gaan afrekenen in de supermarkt. De man naast je in de rij staat zenuwachtig op en neer te wiebelen. Net op het moment dat je je boodschappen neerlegt, springt de man naast je op: ‘al je geld. Kom op, al je geld!’ Verschrikt draai je je om en ziet dat de man ondertussen een mes in zijn hand heeft. Tegenover hem staat de kassajuffrouw, die jou juist wilde gaan helpen, verschrikt achter de toonbank. De man houdt het mes dreigend gericht op de dame achter de kassa. ‘Als je het geld nu niet geeft, dan ga je het voelen’, zegt hij terwijl hij het mes dreigend naar de kassajuffrouw richt. Ze ziet geen uitweg en gooit het geld in paniek over de toonbank. De man draait zich vliegensvlug om en rent met de buit weg.

Door met het mes te dreigen terwijl hij geld eist maakt hij zich schuldig aan twee handelingen: diefstal en dreiging. Dit wordt in het strafrecht beschouwd als het plegen van een geweldsdelict.

De geweldsdelicten waarover wordt gesproken, komen in verschillende gradaties voor. Er zijn eenvoudige/lichte geweldsdelicten en complexere/zwaardere geweldsdelicten, bijvoorbeeld mishandeling of zware mishandeling. Verderop zal worden besproken welke gevolgen dit met zich meebrengt.

Ben je betrokken bij een situatie die als geweldsdelict kan worden getypeerd? Dan is het raadzaam om een advocaat in de arm te nemen die gespecialiseerd is in geweldsdelicten.

Mag de politie een dwangmiddel inzetten?

Vaak wordt bij een geweldsdelict een dwangmiddel gebruikt om voldoende bewijs te verzamelen om uiteindelijk een verdachte te kunnen aanhouden. Een dwangmiddel kan je je recht op vrijheid ontnemen. Deze vrijheidsontneming wordt in het volgende voorbeeld weergegeven:

Op een avond zit je gezellig met een paar vrienden een biertje in het café te drinken. De volgende ochtend kom je er achter dat je zonder mobiel naar huis bent gegaan. Snel ga je terug naar het café en, een grote opluchting, de eigenaar heeft het toestel veilig voor je bewaard. Terwijl je weer terug naar huis loopt, beantwoord je de gemiste oproepen en stuur je berichten.

Een week later staat plotseling de politie voor je deur met de mededeling dat je bent aangehouden op verdenking van het medeplegen van het handelen in verboden middelen. Je begrijpt niet waar deze verdenking vandaan komt, maar je laat je moedwillig meenemen naar het bureau. Voorafgaand aan het verhoor vertelt de politie dat zij je al een week volgen via je telefoon en dat hieruit is gebleken dat je meerdere malen contact hebt gehad met de persoon die zij verdenken van het dealen in drugs.

Bij dit voorbeeld vraag je je vast af: dat afluisteren, mag dat wel? Mochten deze agenten jouw telefoon tappen en al je privé gesprekken volgen? Die vraag kun je het beste aan de advocaat stellen. Een advocaat kan je tevens adviseren over de gevolgen, als wordt gesteld dat de dwangmiddelen rechtmatig zijn toegepast.

Verhoor

Mocht je zijn aangehouden door de politie of word je verzocht te verschijnen op het politiebureau voor een verhoor, dan is het verstandig om je vanaf het begin te laten bijgestaan door een advocaat. Je krijgt de gelegenheid om voorafgaand aan het verhoor juridisch advies in te winnen bij je advocaat. Indien gewenst kan de advocaat tijdens het verhoor aanwezig zijn. Hij kan je een sterkere positie bieden door in te grijpen wanneer nodig en je begeleiden in het afleggen van een verklaring.

Medeplichtig

Medeplichtig of medepleger zijn beiden juridische termen waaraan je schuldig kan worden bevonden indien je een rol hebt gespeeld bij een misdrijf. Het volgende voorbeeld maakt dat duidelijk:

Je raakt betrokken bij een geweldsdelict. Een vriend heeft gevraagd of je voor hem een knuppel wilt bestellen op internet. Je vraagt je een moment af wat je vriend met deze knuppel wilt gaan doen, maar stelt daarna vast dat het hoogst waarschijnlijk voor een potje honkbal is. Enkele dagen nadat je de knuppel overhandigd hebt aan je vriend, blijken alle bushokjes in je wijk kapot geslagen te zijn. Op grond van vernieling wordt je vriend opgeroepen te verschijnen voor de rechter. Wat je niet had verwacht; jij wordt ook opgeroepen om voor de rechter te verschijnen wegens medeplichtigheid. Wat voor gevolgen zal dit hebben?

Een advocaat zal de bewijsmiddelen en argumenten voor je aanvoeren. De rechter zal uiteindelijk oordelen of je schuldig bent aan deze medeplichtigheid of niet. Stel dat je inderdaad schuldig bent bevonden aan het medeplichtig zijn bij het misdrijf dat door je vriend is begaan? Zal dit dan gevolgen hebben voor je strafblad? Het antwoord op deze vraag volgt verderop.

Procedure

Indien je als minderjarige - onder de 16 jaar - partij bent geweest bij een geweldsdelict, zul je voor een kinderrechter moeten verschijnen. Mocht je boven de leeftijd van 16 jaar zijn, dan zul je worden opgeroepen om bij een strafrechter te verschijnen.

De strafrechter kan een politierechter zijn. Deze politierechter zal een zaak behandelen indien het gaat om een ‘eenvoudige zaak’ waarbij de eis maximaal 1 jaar gevangenisstraf is. Hij heeft enkel de mogelijkheid om een onvoorwaardelijke straf op te leggen, een maatregel zoals TBS (terbeschikkingstelling) wordt als te ingrijpend beschouwd. Om dat het een 'eenvoudige zaak' betreft, zal een politierechter na de zitting direct zijn vonnis uitspreken.

De overige, meer complexe zaken zullen door een meervoudige kamer worden behandeld. Deze meervoudige kamer bestaat uit strafrechters en een griffier. Hierbij is het wel mogelijk om voorwaardelijke straffen en TBS op te leggen indien nodig. Aangezien de straffen in deze zaken ingrijpender zullen zijn, spreekt een meervoudige kamer niet meteen zijn vonnis uit.

Stel dat er onvoldoende bewijs is voor het misdrijf dat is begaan? Dan kan de officier van justitie besluiten om niet tot vervolging over te gaan. De zaak zal met andere woorden worden geseponeerd, je hoeft dan niet voor de rechter te verschijnen. Mogelijk heb je recht op schadevergoeding. Een advocaat kan je helpen bij het aanvragen van deze schadevergoeding.

Na de procedure zal er binnen een maand een vonnis aan je worden verstuurd. Stel dat de procedure niet tot een strafvervolging heeft geleid, maar tot vrijspraak, dan kan er, net zoals bij het seponeren van de zaak, mogelijk een schadevergoeding gevorderd worden.

Welke straffen staan er op geweldsdelicten?

Zoals al beschreven wordt een geweldsdelict beschouwd als een misdrijf. Gezien het feit dat dit een zwaarder strafbaar feit is, zal de rechter alle feiten en omstandigheden in zijn beslissing meewegen. Bij een eenvoudig geweldsdelict, zoals het slaan met een voorwerp met licht hersenletsel als gevolg, wordt ongeveer 6 weken gevangenisstraf opgelegd.

Indien het geweldsdelict tot grote gevolgen heeft geleid, zal de straf hoger zijn. Met grote gevolgen wordt bijvoorbeeld zwaar letsel of zelfs de dood bedoeld. De maximale straf voor geweld met de dood tot gevolg is vijftien jaar detentie. Dit houdt in dat je maximaal vijftien jaar vastgezet kunt worden in de gevangenis. 

Niet eens met strafbeschikking?

Het spoor loopt niet dood nadat je een strafbeschikking aangeboden hebt gekregen. Je hebt, tot 14 dagen na het aanbod, de mogelijkheid om verzet in te stellen. Je kunt ervoor kiezen om de strafbeschikking niet uit te voeren, dus een betaling te weigeren. Nadat de betaling geweigerd wordt dien je in een verweerschrift argumenten aan te voeren waarin je uitlegt waarom u het niet eens bent met de strafbeschikking. Bij het opstellen van een verweerschrift, is het inschakelen van een advocaat zeer raadzaam. Een advocaat kan tevens advies geven over de kans van slagen indien je van plan bent om in verzet te gaan.

Een strafblad, wat nu?

Aangezien een geweldsdelict in het algemeen als een misdrijf wordt gekwalificeerd, en niet als overtreding, zal de veroordeling na een procedure worden vastgelegd in een justitieel document, het strafblad. Ook als je betrokken bent geweest als medeplichtig of medepleger, zal dit worden opgenomen in het justitiële dossier. Het hebben van een strafblad kan een lange nasleep hebben. Stel, je hebt een sollicitatiegesprek. Alles gaat goed. Aan het einde van het gesprek vraagt de werkgever of je een VOG – verklaring omtrent gedrag - wilt toesturen. Als je een strafblad hebt is het mogelijk dat je geen VOG zult ontvangen en dat je potentiële werkgever je niet zal aannemen.

Een advocaat kan helpen om de mate van strafoplegging te beperken. Dat is van belang, want de mate van strafoplegging heeft grote gevolgen. Hoe minder de straf, hoe groter de kans op het verkrijgen van een VOG en daarmee vergroot je de kans op een baan.

Hoe lang zal een strafblad je achtervolgen? 5 jaar na de dag van de einduitspraak zullen in principe alle overtredingen verwijderd worden. In geval van een taakstraf of stafbeschikking zal een overtreding tot 10 jaar na de uitspraak op je strafblad zichtbaar zijn.

Kosten van bijstand van een advocaat

Indien je verdacht wordt van het medeplichtig zijn of het plegen van een geweldsdelict, is het geen overbodige luxe om een advocaat om advies te vragen. Een advocaat kan deze zaak op basis van zijn eigen uurtarief aannemen of – als je daarvoor in aanmerking komt - op basis van gesubsidieerde rechtsbijstand - onder toevoeging - in behandeling nemen.

Plaats direct je vraag